Miekichi Suzuki

1.1. Thời thơ ấu và giáo dục

Suzuki Miekichi sinh ngày 29 tháng 9 năm 1882 tại khu Sarugaku-chō, Hiroshima (nay là khu Kamiyacho, Naka-ku), là con trai thứ ba của ông Etsuji và bà Fusa. Năm 1889, ông bắt đầu học tại Trường Tiểu học Honkawa Hiroshima. Năm 1891, khi Miekichi 9 tuổi, mẹ ông, bà Fusa, qua đời. Đến năm 1893, ông 11 tuổi và nhập học Trường Tiểu học Cao cấp Đệ nhất.

Năm 1896, ông theo học Trường Trung học Sơ cấp Hiroshima Prefectural Hiroshima (nay là Trường Trung học Phổ thông Quốc Thái Tự Hiroshima Prefectural Hiroshima). Ngay từ khi còn học trung học, Suzuki đã bộc lộ niềm đam mê viết lách. Năm 1897, ở tuổi 15, truyện ngắn 亡母を慕ふ_{Vong mẫu mộ phù}^Japanese (Nhớ mẹ đã mất) của ông được đăng trên tạp chí Shonen Kurabu số tháng 4, và 天長節の記_{Thiên trường tiết đích ký}^Japanese (Ghi chép về Ngày Thiên hoàng) được đăng trên tạp chí Shōkokumin số 9/2. Trong giai đoạn này, ông cũng thường gửi bài viết cho tạp chí Shinsei và các ấn phẩm khác dưới bút danh Eizan. Khi học năm thứ hai trung học, một số truyện thiếu nhi của ông, bao gồm あほう鳩_{Ahō Hato}^Japanese (Bồ câu ngốc), đã được chọn đăng trên Shōnen Kurabu.

1.2. Giáo dục đại học và phát triển văn học

Năm 1901, sau khi tốt nghiệp Trường Trung học Đệ tam (hệ cũ), Suzuki Miekichi tiếp tục học tại Khoa Văn học Anh của Đại học Hoàng gia Tokyo. Tại đây, ông có cơ hội được học dưới sự hướng dẫn của đại văn hào Natsume Sōseki. Năm 1905, ở tuổi 23, Suzuki mắc chứng suy nhược thần kinh và phải tạm nghỉ học để tĩnh dưỡng tại Đảo Nōmi (nay thuộc Thành phố Etajima, Tỉnh Hiroshima). Trong thời gian này, ông đã tìm thấy cảm hứng cho tác phẩm Chidori.

Vào tháng 3 năm 1906, ông hoàn thành Chidori và gửi bản thảo cho Natsume Sōseki. Với sự tiến cử của Sōseki, bản thảo đã được chuyển đến Takahama Kyoshi và được đăng trên số tháng 5 của tạp chí Hototogisu. Từ đó, Suzuki trở thành một trong những thành viên chủ chốt của nhóm môn đệ Sōseki. Cùng năm đó, từ tháng 4 đến tháng 7, ông làm giảng viên tại một trường trung học tư thục ở Hiroshima. Tháng 9, ông trở lại Tokyo, tiếp tục học đại học và tham gia "Hội Thứ Năm" tại nhà Sōseki. Nhờ đó, ông trở nên thân thiết với các nhân vật văn học nổi tiếng như Takahama Kyoshi, Morita Sōhei, Terada Torahiko và Komiya Toyotaka. Tháng 1 năm 1907, tác phẩm 山彦_Yamabiko^Japanese của ông được đăng trên Hototogisu, và vào tháng 4 cùng năm, ông xuất bản 千代紙_Chiyogami^Japanese thông qua Haishodō.

1.3. Hoạt động văn học ban đầu

Năm 1908, Suzuki Miekichi tốt nghiệp Khoa Văn học của Đại học Hoàng gia Tokyo. Vào tháng 7 cùng năm, cha ông, Etsuji, qua đời. Đến tháng 10, ông nhận vị trí phó hiệu trưởng Trường Trung học Narita, nơi ông phụ trách giảng dạy tiếng Anh. Từ tháng 3 năm 1910, ông bắt đầu đăng dài kỳ tiểu thuyết dài tập 小鳥の巣_{Kotori no Su}^Japanese (Tổ chim nhỏ) trên tờ Kokumin Shimbun.

Năm 1911, ở tuổi 29, Miekichi thôi việc tại Trường Trung học Narita và chuyển đến Tokyo, trở thành giảng viên tại Trường Trung học Kaijō. Vào tháng 5 cùng năm, ông kết hôn với bà Fuji. Năm 1912, với hoạt động sáng tác tích cực, ông có nhiều tác phẩm được đăng trên các tạp chí và xuất bản các cuốn sách như 返らぬ日_{Kaeranu Hi}^Japanese (Ngày không trở lại) và お三津さん_Omitsusan^Japanese. Tháng 4 năm 1913, ông trở thành giảng viên tại Đại học Chuo. Từ tháng 7 cùng năm, ông bắt đầu đăng dài kỳ tiểu thuyết 桑の実_{Kuwa no Mi}^Japanese (Quả dâu) trên Kokumin Shimbun.

Từ tháng 3 năm 1915, ông bắt đầu xuất bản tập toàn tập 三重吉全作集_{Miekichi Zensakushū}^Japanese (Bộ sưu tập tác phẩm hoàn chỉnh của Miekichi), gồm 13 tập. Tháng 4 cùng năm, ông xuất bản 八の馬鹿_{Hachi no Baka}^Japanese trên tạp chí Chūō Kōron. Mặc dù đã tạo dựng được danh tiếng như một tiểu thuyết gia thông qua nhiều tác phẩm, ông nhận ra sự bế tắc trong sự nghiệp tiểu thuyết của mình và ngừng viết tiểu thuyết từ thời điểm này. Năm 1916, ở tuổi 34, con gái đầu lòng của ông, Suzu, ra đời với bà Raku Kawakami. Việc ông sáng tác tuyển tập truyện thiếu nhi Kosui no Onna (Người phụ nữ hồ nước) cho con gái đã trở thành bước ngoặt, thôi thúc ông chuyển sang sáng tác văn học thiếu nhi. Vào tháng 7 cùng năm, người vợ đầu của ông, bà Fuji, qua đời.

2.1. Thành lập và triết lý của Akai Tori

Từ tháng 4 năm 1917, Suzuki Miekichi bắt đầu xuất bản tuyển tập 世界童話集_{Sekai Dōwashū}^Japanese (Tuyển tập truyện cổ tích thế giới), với Shimizu Yoshio phụ trách thiết kế và minh họa. Mối quan hệ thân thiết này đã mở đường cho sự ra đời của tạp chí văn học thiếu nhi Akai Tori. Vào tháng 1 năm 1918, con trai đầu lòng của ông, Sankichi, chào đời. Đến tháng 6 cùng năm, ông chính thức ra mắt số tháng 7 của tạp chí Akai Tori. Vào tháng 9, ông rời bỏ vị trí tại Trường Trung học Kaijō và tạm nghỉ giảng dạy tại Đại học Chuo để toàn tâm toàn ý tập trung vào tạp chí Akai Tori.

Akai Tori được ra đời với một triết lý giáo dục và văn học đột phá. Khác với những tác phẩm thiếu nhi truyền thống thường mang nặng tính giáo huấn và học thuộc lòng, tạp chí này nhấn mạnh việc học hỏi thông qua quan sát, trải nghiệm và sử dụng ngôn ngữ hàng ngày. Mục tiêu của ông là nâng tầm văn học thiếu nhi từ những bài học đạo đức khô khan lên một hình thức nghệ thuật có giá trị. Điều này tạo ra một làn sóng mới, thúc đẩy một phong trào giáo dục tôn trọng và phát triển tư duy sáng tạo của trẻ em.

2.2. Các tác giả và tác phẩm nổi bật đóng góp

Suzuki Miekichi đã mời nhiều văn hào nổi tiếng của Nhật Bản đóng góp cho Akai Tori, biến tạp chí này thành một tập hợp những tài năng lớn. Trong số những người ủng hộ ban đầu có Izumi Kyōka, Osanai Kaoru, Tokuda Shūsei, Takahama Kyoshi, Nogami Toyoichirō, Nogami Yaeko, Komiya Toyotaka, Arishima Ikuma, Akutagawa Ryūnosuke, Kitahara Hakushū, Shimazaki Tōson, Mori Ōgai và Morita Sōhei, cùng với hàng chục nhà văn khác. Một năm sau, các tác giả như Ogawa Mimei, Tanizaki Jun'ichirō, Kume Masao, Kubota Mantarō, Arishima Takeo, Akita Ujaku, Saijō Yaso, Satō Haruo, Kikuchi Kan, Miki Rofū, Yamada Kōsaku, Narita Tamezō và Konoe Hidemaro cũng tham gia đóng góp.

Tạp chí đã cho ra đời nhiều tác phẩm kinh điển của văn học thiếu nhi thời Đại Chính, như truyện cổ tích Kumo no Ito (Sợi tơ nhện) của Akutagawa Ryūnosuke và Hitofusa no Budō (Chùm nho) của Arishima Takeo. Kitahara Hakushū đóng góp các bài đồng dao, trong khi Osanai Kaoru và Kubota Mantarō sáng tác các kịch bản sân khấu thiếu nhi. Những nhà văn chuyên viết truyện thiếu nhi như Tsubota Jōji và Niimi Nankichi cũng thường xuyên có bài viết trên Akai Tori.

2.3. Ảnh hưởng và sự ngừng xuất bản của Akai Tori

Tạp chí Akai Tori đã được xuất bản liên tục trong 18 năm (tổng cộng 196 số) cho đến khi Suzuki Miekichi qua đời vì ung thư phổi. Trong thời kỳ đỉnh cao, tạp chí này đạt số lượng phát hành hơn 30 K bản. Tuy nhiên, số lượng độc giả thực tế được ước tính còn cao hơn nhiều, vì các bản tạp chí được mua bởi các trường học và hội thanh niên nông thôn thường được truyền tay nhau đọc. Điều này cho thấy tầm ảnh hưởng xã hội rộng lớn của nó.

Trong suốt thời gian tồn tại, Akai Tori không chỉ là một ấn phẩm văn học mà còn là một bệ phóng cho nhiều tài năng mới. Tạp chí đã giới thiệu những nhà văn truyện thiếu nhi như Tsubota Jōji và Niimi Nankichi, những nhà thơ đồng dao như Tatsumi Seika, những nhà soạn nhạc đồng dao như Narita Tamezō và Kusakawa Shin, cùng với các họa sĩ vẽ tranh thiếu nhi như Shimizu Yoshio. Tạp chí cũng có chuyên mục đăng bài viết của trẻ em, với Suzuki Miekichi, Kitahara Hakushū và Yamamoto Kanae làm ban giám khảo và bình luận. Chuyên mục này đã tạo ra tiếng vang lớn trong giới giáo dục, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào giáo dục tôn trọng trẻ em. Sau khi Suzuki Miekichi qua đời, Akai Tori đã ngừng xuất bản với số ra tháng 8 năm 1936, để lại một di sản văn hóa và xã hội sâu sắc. Vào tháng 10 cùng năm, một số đặc biệt Akai Tori: Số tưởng niệm Suzuki Miekichi đã được phát hành.

5.1. Đặc điểm tính cách và giai thoại

Năm 1921, ở tuổi 39, Suzuki Miekichi tái hôn với bà Hama Koizumi. Năm 1928, khi 46 tuổi, ông thành lập Kido Shōnen-dan (Đoàn thiếu niên cưỡi ngựa), với mục đích giáo dục tinh thần cho thanh thiếu niên thông qua việc luyện tập cưỡi ngựa.

Suzuki Miekichi được biết đến là người có tửu lượng rất cao và tính cách khá nóng nảy khi say rượu. Theo một bài tùy bút của Satomi Ton, khi Satomi gọi Izumi Kyōka là "Izumi-san" (ngụ ý không phải là sư phụ trực tiếp), Miekichi đã nổi giận và quở trách ông một cách gay gắt. Kojima Masajirō, trong tác phẩm 眼中の人_{Ganchū no Hito}^Japanese (Người trong mắt), cũng miêu tả thói quen uống rượu xấu của Miekichi, cho biết ông có thể uống hết một thăng sake trong một đêm và khi say thì trở nên khó kiểm soát, thường dẫn đến những trận cãi vã lớn, thậm chí có lần gạt tàn thuốc bay tứ tung. Những ghi chép này cho thấy một mặt khác trong tính cách của ông, đối lập với hình ảnh một nhà văn thiếu nhi hiền từ. Kojima Masajirō cũng đề cập đến thực trạng viết thuê hoặc "viết thay" (代作, daitsaku) trong giới văn học thời đó, và có gợi ý rằng Suzuki Miekichi cũng có liên quan đến hoạt động này.

Một trong những mối quan hệ căng thẳng nhất của Miekichi là với Kitahara Hakushū, một người bạn đồng hành từ những ngày đầu thành lập Akai Tori. Mặc dù có thông tin cho rằng mối quan hệ của họ trở nên xấu đi và cắt đứt từ năm 1933 do những cuộc cãi vã liên quan đến rượu, một lá thư của Miekichi gửi cho Nagashima Shinkichi lại cho thấy nguyên nhân là do Hakushū thường xuyên nộp bản thảo trễ. Tuy nhiên, chi tiết về sự rạn nứt này vẫn không rõ ràng đối với những người cùng thời và còn nhiều phỏng đoán, nhưng phần lớn cho rằng đó là do sự hiểu lầm.

7.1. Đánh giá tích cực và thành tựu

Suzuki Miekichi được tôn vinh là "Cha đẻ của phong trào văn hóa thiếu nhi Nhật Bản" nhờ những nỗ lực đổi mới và những thành tựu vượt trội của ông. Ông đã biến văn học thiếu nhi từ một công cụ giáo huấn đơn thuần thành một hình thức nghệ thuật có giá trị, đặt nền móng cho sự phát triển của thể loại này trong thời kỳ Đại Chính và sau này.

Những đóng góp cụ thể của ông bao gồm:

• Nâng tầm văn học thiếu nhi:** Ông đã mời các nhà văn nổi tiếng cộng tác, mang đến những tác phẩm chất lượng cao như Kumo no Ito của Akutagawa Ryūnosuke và Hitofusa no Budō của Arishima Takeo, nâng cao đáng kể giá trị nghệ thuật của truyện, thơ và kịch thiếu nhi.
• Phát hiện và đào tạo tài năng:** Akai Tori trở thành bệ phóng cho nhiều tài năng trẻ sau này trở thành những tên tuổi lớn trong lĩnh vực văn học thiếu nhi, bao gồm các nhà văn truyện như Tsubota Jōji và Niimi Nankichi (nổi bật với tác phẩm Gon Kitsune được viết khi mới 18 tuổi), các nhà thơ đồng dao như Tatsumi Seika, các nhà soạn nhạc đồng dao như Narita Tamezō và Kusakawa Shin, cùng các họa sĩ như Shimizu Yoshio.
• Thúc đẩy giáo dục lấy trẻ em làm trung tâm:** Ông đã mở chuyên mục dành cho bài viết của trẻ em trên tạp chí, với sự tham gia đánh giá của các nhà văn danh tiếng như ông, Kitahara Hakushū và Yamamoto Kanae. Chuyên mục này đã tạo ra tiếng vang lớn trong giới giáo dục, thúc đẩy mạnh mẽ một phong trào tôn trọng trẻ em và khuyến khích sự tự biểu đạt, sáng tạo của chúng.
• Truyền bá văn hóa cổ điển:** Ông đã chuyển thể tác phẩm cổ điển Kojiki thành Kojiki Monogatari (Truyện kể Cổ sự ký) với ngôn ngữ dễ hiểu cho trẻ em. Tác phẩm này không chỉ được đăng nhiều kỳ trên Akai Tori mà còn được tái bản nhiều lần, được cả người lớn yêu thích vì tính dễ hiểu của nó.

Để vinh danh những đóng góp của ông, vào năm 1948, nhân kỷ niệm 13 năm ngày mất của Suzuki Miekichi, "Giải thưởng Suzuki Miekichi" đã được thành lập. Giải thưởng này vẫn tiếp tục được trao hàng năm cho những bài luận văn và thơ xuất sắc của trẻ em trên khắp Nhật Bản, trở thành một biểu tượng cho di sản của ông.

7.2. Phê bình và tranh cãi

Bên cạnh những thành tựu nổi bật, Suzuki Miekichi cũng đối mặt với một số lời phê bình và tranh cãi, chủ yếu liên quan đến đời sống cá nhân và thói quen của ông.

• Thói quen uống rượu:** Ông được biết đến là một người uống rượu rất nhiều. Theo giai thoại và ghi chép của các đồng nghiệp, ông có thể uống hết một thăng (khoảng 1.8 L) sake mỗi đêm. Khi say, ông trở nên hung hăng và khó kiểm soát, đôi khi dẫn đến những cuộc cãi vã lớn, thậm chí có lần những vật dụng như gạt tàn thuốc bay tứ tung. Các tác phẩm như tùy bút của Satomi Ton và 眼中の人_{Ganchū no Hito}^Japanese của Kojima Masajirō đã ghi lại những chi tiết này, khắc họa một khía cạnh khác trong tính cách của ông.
• Tranh cãi "viết thuê":** Kojima Masajirō cũng đề cập đến việc "viết thuê" (代作, daitsaku) trong giới văn học thời đó và có gợi ý rằng Suzuki Miekichi cũng có liên quan đến hoạt động này. Đây là một vấn đề gây tranh cãi về đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh văn học.
• Mâu thuẫn với Kitahara Hakushū:** Một trong những giai thoại đáng chú ý là sự rạn nứt giữa ông và Kitahara Hakushū, một người đồng nghiệp thân thiết từ những ngày đầu của Akai Tori. Mặc dù dư luận cho rằng nguyên nhân là do những cuộc cãi vã liên quan đến rượu từ năm 1933, một lá thư của Miekichi gửi cho Nagashima Shinkichi lại cho biết lý do là do Hakushū thường xuyên nộp bản thảo muộn. Chi tiết về sự rạn nứt này vẫn chưa rõ ràng và còn nhiều phỏng đoán khác nhau, nhưng phần lớn đều cho rằng đó là do hiểu lầm giữa hai bên.

Những khía cạnh này cung cấp một cái nhìn cân bằng hơn về Suzuki Miekichi, cho thấy ông là một nhân vật phức tạp với cả những cống hiến lớn lao lẫn những điểm yếu cá nhân.