Masashi Daidōji

1.1. Thời thơ ấu và học vấn

Daidōji Masashi sinh ngày 5 tháng 6 năm 1948 tại thành phố Kushiro, Hokkaido, Nhật Bản. Cha ông là một công chức từng làm việc tại Mãn Châu Quốc bị chiếm đóng, ông có thói quen đọc kỹ báo và làm sổ ghi chép, điều này đã ảnh hưởng đến Daidōji từ khi còn nhỏ. Ngoài ra, ông còn chịu ảnh hưởng từ người anh rể của mẹ kế, một thành viên của Hội đồng tỉnh Hokkaido, và người anh họ Ōta Masakuni, người đã lãnh đạo các phong trào phản đối Hiệp ước An ninh Nhật-Mỹ năm 1960 khi còn là học sinh trung học. Nhờ những ảnh hưởng này, Daidōji sớm quan tâm đến chính trị ngay từ thời tiểu học.

Khi học cấp hai, trường của Daidōji nằm trong khu vực có nhiều người Ainu sinh sống. Ông đã có cơ hội giao lưu với nhiều bạn cùng lớp là người Ainu và chứng kiến cuộc sống khó khăn của họ, cũng như sự phân biệt đối xử trong việc làm đối với người Ainu khi ông học năm thứ ba cấp hai. Những trải nghiệm này đã khắc sâu vào tâm trí ông, hình thành nên ý thức mạnh mẽ về các vấn đề xã hội và định hình thế giới quan của ông. Sau khi nhập học Trường trung học Kushiro Koryo Hokkaido, ông bắt đầu tham gia vào nhiều cuộc biểu tình khác nhau.

1.2. Ảnh hưởng ban đầu

Sau khi tốt nghiệp trung học, Daidōji dự thi Đại học Ngoại ngữ Osaka nhưng không đỗ. Ông ở lại Osaka khoảng một năm, sống gần khu vực Kamagasaki, nơi ông có kinh nghiệm làm việc cùng những người lao động thời vụ. Sau đó, ông chuyển đến Tokyo với lý do thi vào Đại học Waseda, nhưng thực tế ông không tham gia kỳ thi mà tiếp tục cuộc sống của một sinh viên không chuyên, tham gia vào nhiều cuộc biểu tình khác nhau cùng các bạn học cũ. Trong thời gian này, ông gia nhập một câu lạc bộ nghiên cứu chủ nghĩa xã hội do các đàn anh cấp ba của mình thành lập. Theo chỉ đạo của câu lạc bộ, ông thi vào khoa Lịch sử, Khoa Văn học của Đại học Hosei để xây dựng nền tảng cho phong trào của nhóm tại trường đại học này.

2.1. Cuộc sống đại học và phong trào sinh viên

Khi mới nhập học, Daidōji đã hoạt động cùng Shaseido Kaihō-ha (Phái Giải phóng Liên đoàn Thanh niên Xã hội Nhật Bản), nhóm đang kiểm soát hội sinh viên khoa Văn học. Tuy nhiên, ông không thích không khí mệnh lệnh từ trên xuống của các phe phái và đã cùng với bạn học cùng lớp là Toshiaki Kataoka thành lập Ủy ban Đấu tranh L-Class Đại học Hosei, một đơn vị phi phe phái. Nhờ kêu gọi các sinh viên từ các khoa khác như Triết học và Văn học Nhật Bản, số thành viên của ủy ban này có lúc lên đến hơn một trăm người. Tuy nhiên, cùng với sự thất bại của Phong trào Zenkyōtō và Phong trào Anpo 1970, tổ chức này dần tan rã. Daidōji cũng bỏ học đại học.

2.2. Hình thành tư tưởng và tổ chức nhóm nghiên cứu

Mặc dù bỏ học, Daidōji tin rằng cuộc đấu tranh phải tiếp tục. Ông cùng với Kataoka và một số thành viên khác của Ủy ban L-Class đã thành lập một nhóm nghiên cứu mới. Trong thời gian này, ông tái ngộ với Daidōji Ayako (tên khai sinh là Komazawa Ayako), một người bạn cùng lớp thời trung học, người sau này trở thành vợ ông và là đồng chí trong phong trào. Daidōji đã thuyết phục Ayako tham gia vào các hoạt động của mình.

Vào ngày 7 tháng 7 năm 1970, họ bị sốc bởi "Tuyên bố Chia cắt" do Ủy ban Đấu tranh Thanh niên Hoa kiều công bố, nhằm vào các phe phái Tân tả. Sự kiện này đã thúc đẩy nhóm nghiên cứu của Daidōji tập trung nghiên cứu sâu rộng về "những hành động tàn ác" mà "Chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản" đã gây ra ở nhiều nơi trên châu Á. Đặc biệt, họ điều tra cách các công ty Nhật Bản như Mitsubishi đã hưởng lợi từ việc sử dụng lao động cưỡng bức ở Triều Tiên thuộc Nhật. Quá trình học tập này đã nuôi dưỡng một tư tưởng chống Nhật Bản cực đoan trong nhóm. Daidōji cũng mang trong mình một ý thức sâu sắc về sự chuộc tội đối với người Ainu, xuất phát từ việc ông là người Hokkaido.

3.1. Chủ nghĩa Chống Nhật Bản (Anti-Japaneseism)

Daidōji đóng vai trò chủ chốt trong việc phát triển hệ tư tưởng của EAAJAF, được gọi là "chủ nghĩa chống Nhật Bản" (Anti-Japaneseism^English). Tư tưởng này khẳng định rằng tất cả người Nhật đều là đồng phạm trong chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản. Daidōji đã trình bày quan điểm này một cách rõ ràng, cho rằng tất cả người Nhật đều là những người thuộc quốc gia trung tâm của chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản. Ông khẳng định rằng ngay cả những người bị các nhà tư bản bóc lột và bị chính quyền áp bức cũng có mối quan hệ cấu trúc là những kẻ xâm lược đối với các dân tộc bị áp bức ở châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Việc nhận ra rằng người Nhật, những người tự cho mình là nạn nhân, thực chất lại là những kẻ xâm lược, chính là nền tảng của 'chống Nhật Bản'. Quan điểm này hình thành từ việc nghiên cứu sâu sắc lịch sử chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản và những hành động mà họ cho là "tội ác" đã gây ra ở châu Á.

3.2. Các hoạt động và vụ việc chính

Nhóm nghiên cứu của Daidōji đã quyết định chuyển sang hình thức chiến tranh du kích đô thị. Trước khi chính thức thành lập Mặt trận Vũ trang Chống Nhật Bản Đông Á vào năm 1971, họ đã thực hiện các vụ đánh bom như Vụ đánh bom Kōa Kannon và Tượng đài Bảy Liệt sĩ Yasukuni và Vụ đánh bom Tượng đài Gió tuyết và Cơ sở Nghiên cứu Văn hóa Phương Bắc.

Cuối năm 1972, Daidōji chính thức thành lập đơn vị "Sói" (Wolf) của EAAJAF. Sau đó, nhóm đã thực hiện một loạt các hành vi bạo lực và khủng bố, bao gồm "Chiến dịch Cầu vồng" (một âm mưu ám sát Thiên hoàng Hirohito bằng bom trên chuyến tàu hoàng gia) và Vụ đánh bom Mitsubishi Heavy Industries, cùng với 9 vụ đánh bom doanh nghiệp liên hoàn khác.

4.1. Bắt giữ và thủ tục pháp lý

Vào ngày 19 tháng 5 năm 1975, Masashi Daidōji cùng với một số thành viên khác của EAAJAF, bao gồm Daidōji Ayako, Norio Sasaki, Toshiaki Kataoka (còn được biết đến là Masunaga Toshiaki), Kazu Saitō, Yukiko Ekida và Yoshimasa Kurokawa, cùng một cộng tác viên, đã bị bắt giữ trong một chiến dịch truy quét liên quan đến các vụ đánh bom của họ. Sau đó, Daidōji bị buộc tội trong 9 vụ đánh bom.

Trong quá trình xét xử, Daidōji ban đầu dễ dàng hợp tác và khai báo. Tuy nhiên, sau đó, ông bày tỏ sự hối tiếc về việc đã tự thú quá dễ dàng và bị anh trai của Norio Sasaki cùng các nhóm hỗ trợ ban đầu thúc đẩy, ông đã tiến hành một cuộc đấu tranh dữ dội trong tù và tại tòa án (獄中闘争・法廷闘争).

Trong thời gian này, khi Hồng quân Nhật Bản thực hiện Sự kiện Kuala Lumpur và Vụ cướp máy bay Japan Airlines 472 tại Dhaka, chính phủ Nhật Bản đã chấp nhận yêu cầu của Hồng quân Nhật Bản và thực hiện "biện pháp siêu pháp lý" (超法規的措置) để thả một số thành viên EAAJAF như Norio Sasaki, Daidōji Ayako và Yukiko Ekida, cho phép họ ra tù và xuất cảnh để gia nhập Hồng quân Nhật Bản ở nước ngoài. Tuy nhiên, Daidōji Masashi là người duy nhất trong số những người bị bắt giữ đã từ chối biện pháp này và quyết định ở lại trong tù.

4.2. Bản án tử hình và thời gian thụ án

Vào ngày 24 tháng 3 năm 1987, Tòa án Tối cao Nhật Bản đã tuyên án tử hình đối với Daidōji Masashi và Toshiaki Masunaga vì vai trò của họ trong vụ đánh bom Mitsubishi Heavy Industries năm 1974. Sau khi nhận bản án tử hình, Daidōji đã nhiều lần kháng cáo xin xét xử lại. Tuy nhiên, yêu cầu tái thẩm của ông đã bị Tòa án Tối cao bác bỏ vào năm 2008, chính thức xác nhận bản án tử hình.

Mặc dù bản án tử hình đã được xác nhận, nhưng nó đã không được thi hành. Lý do là các thủ tục tố tụng đối với các đồng phạm của ông, đặc biệt là Norio Sasaki và Daidōji Ayako, những người đã được thả theo biện pháp siêu pháp lý và sau đó gia nhập Hồng quân Nhật Bản ở nước ngoài, vẫn chưa hoàn tất. Do đó, Daidōji đã bị giam giữ trong tù cho đến khi qua đời, thực tế là một bản án chung thân.

5.1. Hoạt động văn học trong tù

Trong thời gian bị giam giữ, Daidōji đã bắt đầu hoạt động văn học và giao lưu với nhiều trí thức như Ryūichi Matsushita, Chinatsu Nakayama và Yō Hemmi. Ông bắt đầu sáng tác thơ haiku và trở thành một nhà thơ haiku được công nhận. Tập thơ haiku của ông mang tên Kan Ikki (棺一基^Japanese, "Một cỗ quan tài") đã được trao giải thưởng lớn trong hạng mục haiku của Giải thưởng Thơ ca Ikkōshi Nhật Bản vào năm 2013.

5.2. Cái chết

Masashi Daidōji qua đời vào ngày 24 tháng 5 năm 2017, ở tuổi 68, tại Trại giam Tokyo do mắc bệnh đa u tủy. Cái chết của ông đã đánh dấu sự kết thúc của một cuộc đời đầy biến động, gắn liền với những sự kiện chính trị cực đoan trong lịch sử Nhật Bản.

6.1. Phê bình và tranh cãi

Masashi Daidōji và các hoạt động của EAAJAF đã phải đối mặt với những lời phê bình mạnh mẽ và tranh cãi gay gắt. Hành vi khủng bố của ông, đặc biệt là vụ đánh bom Mitsubishi Heavy Industries gây ra cái chết của nhiều người vô tội và hàng trăm người bị thương, bị lên án rộng rãi là vi phạm nghiêm trọng nhân quyền. Các nhà phê bình chỉ trích rằng phương pháp bạo lực cực đoan của ông là không thể chấp nhận được, bất kể mục đích hay hệ tư tưởng đằng sau nó.

Vấn đề đạo đức và pháp lý liên quan đến việc Daidōji và nhóm của ông tự cho mình quyền thực hiện "công lý xã hội" thông qua bạo lực cũng là một điểm gây tranh cãi lớn. Mặc dù ông có thể xuất phát từ ý thức chuộc tội đối với người Ainu và phản đối chủ nghĩa đế quốc, nhưng việc sử dụng khủng bố để đạt được mục tiêu chính trị đã bị coi là phi đạo đức và phản tác dụng, làm tổn hại đến chính nghĩa mà ông tuyên bố bảo vệ.

6.2. Tác động lịch sử

Mặc dù các hành động của Daidōji và EAAJAF bị lên án, nhưng tư tưởng "chống Nhật Bản" của ông đã có một tác động nhất định đến các phong trào cấp tiến sau này và các cuộc thảo luận xã hội ở Nhật Bản. Nó đã làm nổi bật một cách cực đoan những vấn đề về trách nhiệm lịch sử của Nhật Bản đối với chủ nghĩa đế quốc và các hành động trong quá khứ ở châu Á.

Các vụ đánh bom của EAAJAF cũng đã buộc xã hội Nhật Bản phải đối mặt với thực tế của khủng bố nội địa và sự tồn tại của các nhóm cực đoan sẵn sàng sử dụng bạo lực để truyền tải thông điệp của mình. Mặc dù không nhận được sự ủng hộ rộng rãi, nhưng các hoạt động của Daidōji đã góp phần vào cuộc tranh luận về bản chất của chủ nghĩa dân tộc Nhật Bản và cách quốc gia này nhìn nhận quá khứ của mình. Di sản của ông vẫn là một lời nhắc nhở về những căng thẳng và mâu thuẫn sâu sắc trong lịch sử và xã hội Nhật Bản.

8.1. Chương trình truyền hình

• Tìm kiếm những từ ngữ đã mất: Yō Hemmi - Cuộc đối thoại với một tử tù (失われた言葉をさがして 辺見庸 ある死刑囚との対 thoại^Japanese, Ushinawareta Kotoba o Sagashite Hemmi Yō Aru Shikeishū to no Taiwa) - Chương trình được phát sóng trên ETV vào ngày 15 tháng 4 năm 2012.