Marlon James

1.1. Thời thơ ấu và Bối cảnh gia đình

James sinh ra tại Kingston, Jamaica. Cả cha và mẹ ông đều là sĩ quan trong Lực lượng Hiến binh Jamaica. Mẹ ông, người đã tặng ông cuốn sách văn xuôi đầu tiên là tuyển tập truyện của O. Henry, sau này trở thành thám tử. Cha ông, người đã truyền cho James tình yêu với William Shakespeare và Samuel Taylor Coleridge, là một luật sư. James theo học tại Trường Trung học Wolmer's Trust dành cho Nam sinh danh tiếng ở Kingston. Ông rời Jamaica để thoát khỏi tình trạng bạo lực chống người đồng tính và những điều kiện kinh tế mà ông cảm thấy sẽ dẫn đến sự trì trệ trong sự nghiệp. Ông từng giải thích: "Dù là trên máy bay hay trong quan tài, tôi biết mình phải rời khỏi Jamaica."

1.2. Học vấn

James tốt nghiệp Đại học Tây Ấn vào năm 1991, chuyên ngành Ngôn ngữ và Văn học. Sau đó, ông lấy bằng Thạc sĩ về viết sáng tạo tại Đại học Wilkes ở Pennsylvania vào năm 2006.

2.1. Các tác phẩm chính

Các tiểu thuyết của Marlon James thường được đánh giá cao về chiều sâu nội dung và phong cách kể chuyện độc đáo, phản ánh những vấn đề phức tạp trong xã hội.

2.2. Chủ đề và Phong cách Văn học

Các chủ đề trong tác phẩm của James trải dài từ tôn giáo và siêu nhiên, tình dục, bạo lực, đến chủ nghĩa thực dân. Thường thì các tiểu thuyết của ông thể hiện cuộc đấu tranh để tìm kiếm bản sắc, dù là của một nô lệ hay một cư dân hậu thuộc địa của Jamaica.

Tác phẩm của James mang một phong cách độc đáo, thường được mô tả là đáng lo ngại, tàn bạo và bạo lực, khiến ông được so sánh với Quentin Tarantino, người nổi tiếng với việc sử dụng bạo lực quá mức trong các bộ phim của mình. James không ngần ngại trong các mô tả đồ họa về các hành vi tình dục và bạo lực, điều này góp phần tạo nên tính thô ráp trong văn phong của ông. "James không nhằm mục đích giải trí, ông không muốn người đọc được giải trí bởi những sự kiện gây sốc: ông tin rằng họ nên bị kinh hoàng một cách chính đáng...". Tác phẩm của ông đầy thách thức và trữ tình, và ông thường sử dụng tiếng Patois Jamaica trong đối thoại, và thường sử dụng nhiều phương ngữ khác nhau cho các nhân vật khác nhau. Phong cách của ông đi chệch khỏi văn học Caribbean truyền thống và được mong đợi bằng cách "tạo ra những khả năng mới mẻ và mạo hiểm để suy nghĩ về vị trí của khu vực trong thực tại đương đại của chúng ta." James đã nói rằng ông mắc những lỗi trong văn phong mà ông sẽ không cho phép học trò của mình mắc phải, "chẳng hạn như viết những câu dài bảy trang." Văn phong của James đã được so sánh với Toni Morrison, William Faulkner, và Gabriel García Márquez.

3.1. Sự nghiệp Giảng dạy và Học thuật

James đã giảng dạy tiếng Anh và viết sáng tạo tại Macalester College ở Saint Paul, Minnesota, từ năm 2007. Ông cũng là giảng viên tại chương trình Thạc sĩ Viết sáng tạo tại St. Francis College.

3.2. Dự án Truyền thông và Hoạt động Cộng đồng

Năm 2016, James là chủ đề của bộ phim The Seven Killings of Marlon James, trong loạt phim tài liệu nghệ thuật Imagine của BBC, do Alan Yentob trình bày và sản xuất.

Vào tháng 2 năm 2019, James đã có bài giảng Tolkien Lecture thường niên lần thứ bảy tại Pembroke College, Oxford.

Năm 2020, James bắt đầu đồng dẫn dắt một podcast văn học cùng với biên tập viên Jake Morrissey mang tên "Marlon and Jake Read Dead People", khám phá một cách thân mật các tác phẩm của các tác giả đã qua đời.

Năm 2021, ông là thành viên của James Merrill House tại Stonington, Connecticut và bắt đầu viết loạt phim truyền hình đầu tiên của mình cho HBO và Channel 4 có tựa đề Get Millie Black.

5.1. Tiếp nhận Phê bình

Một nhà phê bình viết: "Sự dư thừa về ngôn ngữ và phong cách thống trị A Brief History of Seven Killings vừa nâng tầm nó vừa gây gánh nặng cho nó." Một nhà phê bình khác giải thích: "Tôi đã có những cuộc trò chuyện với các đồng nghiệp Caribbean và sinh viên, trong đó họ đã sử dụng các thuật ngữ như 'cuồng loạn' và 'tự thỏa mãn' để mô tả văn phong của James." Khi đánh giá The Book of Night Women, một nhà phê bình khác giải thích: "Hãm hiếp, tra tấn, giết người và các hành vi phi nhân tính khác thúc đẩy câu chuyện, không ngừng gây sốc bởi sự đồi bại và tính nhân văn của chúng. Chính sự đan xen phức tạp này đã khiến cuốn sách của James trở nên đáng lo ngại và hùng hồn."

5.2. Giải thưởng và Vinh danh

Marlon James đã nhận được nhiều giải thưởng và vinh danh quan trọng trong sự nghiệp văn học của mình:

Ngoài các giải thưởng, ông còn nhận được các danh hiệu sau:

• 2013: Huy chương Bạc Musgrave Medal từ Viện Jamaica.
• 2019: Một trong 100 người có ảnh hưởng nhất của tạp chí Time.
• 2024: Nhà văn Quốc tế của Royal Society of Literature.

Các tác phẩm của ông cũng thường xuyên xuất hiện trong danh sách cuối năm của các ấn phẩm uy tín:

• Năm 2019, The Guardian, Kirkus Reviews, và Shelf Awareness đã vinh danh Black Leopard, Red Wolf là một trong những cuốn sách hay nhất năm.
• Năm 2022, Kirkus Reviews, NPR, và Publishers Weekly đã đưa Moon Witch, Spider King vào danh sách những cuốn sách hay nhất năm.

6.1. Tác động Xã hội và Văn hóa

Các tác phẩm của Marlon James có tác động sâu rộng đến xã hội và văn hóa, đặc biệt là trong việc thúc đẩy thảo luận về công lý xã hội, nhân quyền và bản sắc văn hóa. Bằng cách khắc họa chân thực và không khoan nhượng về bạo lực, phân biệt chủng tộc, và các hệ quả của chủ nghĩa thực dân, ông đã buộc độc giả phải đối mặt với những khía cạnh đen tối của lịch sử và hiện tại. Việc ông sử dụng tiếng Patois Jamaica và nhiều phương ngữ khác nhau trong các tác phẩm không chỉ làm phong phú thêm văn học Caribbean mà còn khẳng định tính hợp pháp của các giọng nói và trải nghiệm ngoài lề.

Di sản văn học của James nằm ở khả năng thách thức các khuôn mẫu truyền thống, đặc biệt là trong thể loại tiểu thuyết nô lệ và giả tưởng. Ông đã mở ra những khả năng mới cho việc suy nghĩ về vị trí của vùng Caribbean trong thực tại đương đại và đã truyền cảm hứng cho các tác giả khác khám phá những ranh giới mới trong sáng tạo. Việc ông giành được Giải Man Booker cũng là một cột mốc quan trọng, nâng cao tầm nhìn cho văn học Jamaica và Caribbean trên trường quốc tế. Các tác phẩm của ông không chỉ là những câu chuyện mà còn là những lời bình luận mạnh mẽ về quyền lực, sự áp bức và cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ để tìm kiếm tự do và bản sắc.