1. Thời niên thiếu và bối cảnh
Jamini Roy sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu yêu nghệ thuật, điều này đã ảnh hưởng sâu sắc đến những quyết định sau này trong cuộc đời ông.
1.1. Thời thơ ấu và giáo dục
Jamini Roy sinh ngày 11 tháng 4 năm 1887 tại làng Beliatore thuộc quận Bankura, Tây Bengal, trong một gia đình địa chủ Kayastha khá giả. Năm mười sáu tuổi, ông được gửi đến học tại Trường Cao đẳng Nghệ thuật Chính phủ Kolkata. Tại đây, Abanindranath Tagore, người sáng lập trường phái Bengal, giữ chức phó hiệu trưởng. Roy được đào tạo theo truyền thống học thuật thịnh hành, học vẽ các hình khỏa thân cổ điển và vẽ tranh bằng màu dầu. Ông đã nhận bằng Diploma về Mỹ thuật vào năm 1908.
1.2. Sự nghiệp ban đầu và bước ngoặt nghệ thuật
Sau khi tốt nghiệp, Jamini Roy bắt đầu sự nghiệp của mình như một họa sĩ chuyên vẽ chân dung theo yêu cầu. Tuy nhiên, vào đầu những năm 1920, ông bất ngờ từ bỏ công việc này để tìm kiếm phong cách nghệ thuật của riêng mình. Sự ảnh hưởng của hiệu trưởng E.B. Havell và bài giảng mang tính quyết định của Rabindranath Tagore đã khiến ông nhận ra rằng mình cần tìm nguồn cảm hứng không phải từ các truyền thống phương Tây, mà từ chính văn hóa của mình. Ông đã tìm đến nghệ thuật dân gian và nghệ thuật bộ lạc sống động để lấy cảm hứng. Roy chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất từ Kalighat Pat, một phong cách nghệ thuật đặc trưng bởi những nét cọ mạnh mẽ và dứt khoát. Ông dần rời bỏ những bức tranh phong cảnh và chân dung theo trường phái ấn tượng trước đây. Từ năm 1921 đến năm 1924, ông bắt đầu giai đoạn thử nghiệm đầu tiên của mình, lấy những điệu múa của người Santhal làm điểm khởi đầu. Jamini Roy có bốn người con trai và một người con gái.
2. Phong cách và quá trình phát triển nghệ thuật
Phong cách nghệ thuật của Jamini Roy trải qua một sự chuyển đổi đáng kể, từ ảnh hưởng học thuật phương Tây sang việc thấm nhuần sâu sắc các truyền thống nghệ thuật dân gian Bengal, đồng thời phát triển các kỹ thuật và triết lý nghệ thuật độc đáo.
2.1. Ảnh hưởng và sự phát triển phong cách
Roy đã thay đổi phong cách từ nền tảng đào tạo học thuật phương Tây sang một phong cách mới dựa trên các truyền thống dân gian Bengal. Mặc dù ban đầu ông thử nghiệm với tranh Kalighat, nhưng sau đó ông nhận thấy rằng nó không còn hoàn toàn là một phong cách "patua" (họa sĩ cuộn truyền thống) nữa. Do đó, ông đã đến học hỏi từ các patua làng, điều này đã ảnh hưởng đến cả kỹ thuật lẫn chủ đề của ông, hòa quyện với nghệ thuật truyền thống của Bengal. Phong cách của ông trở nên đơn giản hóa cao độ và làm phẳng các hình khối, gợi nhớ đến nghệ thuật hiện đại châu Âu nhưng lại chịu ảnh hưởng từ những bức tranh "chợ" được bán tại các đền thờ Ấn Độ như bùa hộ mệnh. Ông tự nhận mình là một patua.


2.2. Kỹ thuật và chất liệu
Jamini Roy đã sử dụng các vật liệu bản địa như muội đèn, màu tempera hữu cơ, và các sắc tố từ đất và khoáng chất để vẽ. Những nét vẽ của ông đơn giản, mạnh mẽ và tròn trịa, ban đầu được lấy cảm hứng từ các hình ảnh đất sét. Sự lựa chọn màu sắc của ông cũng rất độc đáo, như việc sử dụng màu chàm (indigo) tuyệt đẹp và màu bột gỗ đàn hương đỏ trong các tác phẩm.


2.3. Triết lý nghệ thuật và tầm nhìn xã hội
Sự theo đuổi nghệ thuật của Jamini Roy có ba mục tiêu chính:
- Nắm bắt bản chất của sự giản dị thể hiện trong cuộc sống của người dân thường.
- Đưa nghệ thuật đến gần hơn với một bộ phận rộng lớn hơn của công chúng.
- Mang lại bản sắc riêng cho nghệ thuật Ấn Độ.
Ông luôn hướng đến tầng lớp trung lưu bình dân như những người giữ gìn nghệ thuật, mặc dù ông cũng được giới nhà giàu săn đón. Ông tin rằng những người bình thường quan trọng hơn chính phủ vì họ là tiếng nói của nghệ thuật của ông. Roy được mô tả là một "cỗ máy nghệ thuật" vì ông đã sản xuất khoảng 20.000 bức tranh trong suốt cuộc đời mình, tức là khoảng 10 bức tranh mỗi ngày, nhưng ông luôn đảm bảo rằng mục tiêu nghệ thuật của mình không thay đổi.

3. Các tác phẩm tiêu biểu
Jamini Roy đã tạo ra nhiều tác phẩm quan trọng trong sự nghiệp của mình, phản ánh phong cách và triết lý nghệ thuật độc đáo của ông.


- Ramayana: Được sáng tác vào năm 1946, bộ tranh Ramayana của Roy trải dài trên 17 tấm vải bạt, mỗi tấm có kích thước 106 cm nhân 76 cm, được coi là kiệt tác vĩ đại nhất của ông. Được bảo trợ bởi Sarada Charan Das, Roy đã tạo ra loạt tác phẩm này theo phong cách Kalighat pata, sử dụng màu sắc tự nhiên như đất, bột phấn và màu thực vật thay vì thuốc nhuộm. Sau này, Roy cũng tạo ra các bản sao riêng lẻ, ghi lại nhiều khoảnh khắc khác nhau từ toàn bộ loạt tranh. Một số bức tranh này đã được bảo quản tại Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia Ấn Độ và cũng được trưng bày tại Victoria Memorial Hall. Câu chuyện Ramayana của ông bắt đầu với đạo sĩ Valmiki và hoàn thành vòng tròn trở lại ẩn thất của ông sau cuộc thử lửa của Sita. Tất cả 17 tấm vải bạt của ông thường được đặc trưng bởi những bông hoa trang trí, phong cảnh, chim và động vật điển hình của trường phái Nghệ thuật Bengal. Những đường nét của ông đơn giản, mạnh mẽ và tròn trịa, ban đầu được lấy từ các hình ảnh đất sét, nhưng chúng dẫn đến những khoảnh khắc phức tạp, thể hiện những cảm xúc tinh tế nhưng mạnh mẽ. Toàn bộ bộ tranh Ramayana của Jamini Roy hiện đang được trưng bày tại dinh thự "Rossogolla Bhavan" của Sarada Charan Das ở Kolkata, cùng với 8 tác phẩm gốc lớn khác. Dinh thự Das ngày nay lưu giữ bộ sưu tập tư nhân lớn nhất các bức tranh của Jamini Roy với 25 tác phẩm gốc của bậc thầy này.
- Cô dâu và hai người bạn đồng hành (Bride and two Companions): Bức tranh này được vẽ vào năm 1952 bằng màu tempera trên bìa cứng, có kích thước 75 cm nhân 39 cm. Nhà phê bình Coates đã mô tả bức tranh, lưu ý đến màu chàm tuyệt đẹp của Bengal và cách lòng bàn tay của cô dâu được bôi bột gỗ đàn hương đỏ. Ông nhận định rằng sự lựa chọn màu sắc của Jamini Roy, thoạt nhìn có vẻ chỉ mang tính trang trí, nhưng thực tế, hầu hết mọi chi tiết trong tranh của ông đều có lý do và ý nghĩa. Bức tranh rất phẳng và có đường viền đậm. Roy khắc họa một người phụ nữ truyền thống không có vẻ đẹp nhân tạo hay bối cảnh thần thoại, thể hiện nguồn cảm hứng nghệ thuật dân gian luôn hiện diện từ những ngày đầu sự nghiệp của ông.
- Mèo đôi với một con tôm hùm (Dual Cats with one Crayfish): Được vẽ vào năm 1968 bằng màu tempera trên bìa cứng, có kích thước 55.5 cm nhân 44 cm. Coates đã mô tả tác phẩm này là "một phong cách mới khác, màu sắc được giảm bớt và rất tiết chế, mang lại cảm giác trang trọng gần như choáng ngợp."
4. Triển lãm và đánh giá
Jamini Roy đã có nhiều hoạt động triển lãm quan trọng cả trong nước và quốc tế, và nhận được những đánh giá cao từ giới phê bình.
4.1. Hoạt động triển lãm
Lần đầu tiên các bức tranh của Jamini Roy được trưng bày là tại một cuộc triển lãm ở Phố British India, Calcutta (Kolkata) vào năm 1938. Trong những năm 1940, sự nổi tiếng của ông đạt đến đỉnh cao mới, với tầng lớp trung lưu Bengal và cộng đồng châu Âu trở thành những khách hàng chính của ông. Năm 1946, tác phẩm của ông được trưng bày tại London và năm 1953 tại New York. Tác phẩm của ông đã được trưng bày rộng rãi trong các cuộc triển lãm quốc tế và có thể được tìm thấy trong nhiều bộ sưu tập tư nhân và công cộng, chẳng hạn như tại Victoria and Albert Museum, London. Ông đã dành phần lớn cuộc đời mình để sống và làm việc tại Calcutta.
4.2. Đánh giá phê bình
Vào năm 1929, khi khai mạc triển lãm của Roy do Mukul Dey bảo trợ tại Calcutta, Sir Alfred Watson, biên tập viên của tờ The Statesman lúc bấy giờ, đã có những nhận xét sâu sắc về hành trình nghệ thuật của ông. Watson nhận định rằng những người nghiên cứu các bức tranh của Roy có thể theo dõi sự phát triển tư duy của một nghệ sĩ không ngừng tìm kiếm phương thức biểu đạt của riêng mình. Ông quan sát thấy Roy dần dần thoát ly khỏi những tác phẩm ban đầu chịu ảnh hưởng hoàn toàn của phương Tây, nơi ông "không bao giờ thực sự thoải mái với các mẫu hình của mình."
Watson nhấn mạnh rằng tác phẩm của Roy, giống như nhiều bức tranh ở Ấn Độ thời đó, thể hiện một nỗ lực thực sự để khôi phục một nền nghệ thuật dân tộc thoát khỏi truyền thống tinh vi của các quốc gia có lịch sử nghệ thuật liên tục. Ông cảnh báo rằng không nên cho rằng sự hồi sinh chỉ đơn thuần là quay trở lại các phương pháp và truyền thống của quá khứ, điều đó sẽ tạo ra "một trường phái sao chép mà không có tầm nhìn và lý tưởng riêng." Watson cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự khuyến khích đối với nghệ sĩ, lưu ý rằng thời đại mà nhà thờ và các hoàng tử là người bảo trợ nghệ thuật đã qua. Ông kêu gọi những người có tiền hãy "mua nghệ thuật Ấn Độ một cách dũng cảm," gợi ý rằng bằng cách khuyến khích các nghệ sĩ đang cố gắng thể hiện tư tưởng Ấn Độ một cách mới mẻ qua đường nét và màu sắc, họ sẽ giúp thúc đẩy một phong trào được định sẵn để mang lại ánh hào quang mới cho đất nước.
5. Giải thưởng và vinh danh
Jamini Roy đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu quan trọng trong suốt sự nghiệp của mình, khẳng định vị thế của ông trong nền nghệ thuật Ấn Độ.
Năm 1934, ông nhận được Huy chương Vàng của Toàn quyền tại một cuộc triển lãm toàn Ấn Độ cho một trong những tác phẩm của mình. Năm 1954, ông được Chính phủ Ấn Độ trao tặng giải thưởng Padma Bhushan, đây là giải thưởng dân sự cao thứ ba tại Ấn Độ. Năm 1956, ông trở thành Thành viên thứ hai của Lalit Kala Akademi, đây là danh hiệu cao quý nhất trong lĩnh vực mỹ thuật do Học viện Nghệ thuật Quốc gia Ấn Độ thuộc Chính phủ Ấn Độ trao tặng.
6. Qua đời và di sản
Jamini Roy qua đời vào ngày 24 tháng 4 năm 1972. Năm 1976, Cục Khảo sát Khảo cổ Ấn Độ, thuộc Bộ Văn hóa, Chính phủ Ấn Độ, đã tuyên bố các tác phẩm của ông nằm trong số "Chín bậc thầy" mà tác phẩm của họ, từ nay trở đi, được coi là "những bảo vật nghệ thuật, xét về giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ." Các "Chín bậc thầy" khác bao gồm Rabindranath Tagore, Amrita Sher-Gil, Nandalal Bose, Raja Ravi Varma, Gaganendranath Tagore, Abanindranath Tagore, Sailoz Mookherjea, và Nicholas Roerich.
Vào ngày 11 tháng 4 năm 2017, Google Doodle đã dành một biểu tượng đặc biệt trên trang chủ của Google Ấn Độ để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 130 của Jamini Roy. Những người kế nhiệm của ông (con dâu, cháu và chắt) hiện đang sinh sống tại ngôi nhà mà ông đã xây dựng ở Ballygunge Place, Kolkata. Các tác phẩm của ông có thể được tìm thấy trong nhiều bảo tàng và phòng trưng bày trên khắp thế giới, tiếp tục là nguồn cảm hứng và khẳng định di sản lâu dài của ông trong nghệ thuật đương đại.