1. Tổng quan
Inaxio Kortabarria Abarrategi (sinh ngày 31 tháng 7 năm 1950) là một cựu cầu thủ bóng đá người Tây Ban Nha, nổi tiếng với vai trò hậu vệ trung tâm. Ông là một "one-club man" khi dành trọn vẹn sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp của mình cho Real Sociedad, nơi ông trở thành đội trưởng huyền thoại và dẫn dắt câu lạc bộ giành hai chức vô địch La Liga liên tiếp vào các mùa giải 1980-1981 và 1981-1982, cùng với Siêu cúp Tây Ban Nha năm 1982.
Ngoài sự nghiệp bóng đá lẫy lừng, Kortabarria còn được biết đến rộng rãi nhờ hành động mang tính biểu tượng chính trị sâu sắc tại Xứ Basque. Vào ngày 5 tháng 12 năm 1976, ông cùng đội trưởng của Athletic Bilbao, José Ángel Iribar, đã công khai giương cao lá cờ Ikurriña (quốc kỳ xứ Basque) trên sân cỏ trước trận đấu derby. Hành động này, diễn ra trong bối cảnh lá cờ vẫn còn bị cấm sau thời kỳ độc tài Francisco Franco, đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ cho quá trình dân chủ hóa và sự khẳng định bản sắc của người Basque, củng cố vị thế của ông như một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn cả trong và ngoài sân cỏ.
2. Đầu đời và Bối cảnh
Inaxio Kortabarria Abarrategi sinh ngày 31 tháng 7 năm 1950 tại Mondragón, thuộc tỉnh Gipuzkoa, Xứ Basque, Tây Ban Nha. Ông lớn lên và phát triển sự nghiệp bóng đá từ lò đào tạo trẻ (canteraSpanish) của câu lạc bộ Real Sociedad, nơi ông đã dành trọn vẹn sự nghiệp cầu thủ của mình.
3. Sự nghiệp câu lạc bộ
Inaxio Kortabarria đã cống hiến toàn bộ sự nghiệp cầu thủ chuyên nghiệp của mình cho Real Sociedad, từ khi gia nhập đội trẻ cho đến khi trở thành đội trưởng và dẫn dắt câu lạc bộ giành những danh hiệu lịch sử.
3.1. Sự nghiệp ban đầu và gia nhập Real Sociedad
Kortabarria bắt đầu sự nghiệp cầu thủ tại San Sebastián CF, đội B của Real Sociedad. Sau nhiều năm thi đấu ở đội dự bị, ông được đôn lên đội một vào mùa giải 1970-1971. Trận đấu ra mắt đội một và cũng là trận đầu tiên của ông tại La Liga diễn ra vào ngày 19 tháng 9 năm 1971, trong cuộc đối đầu với Deportivo de La Coruña. Trong mùa giải đầu tiên 1971-1972, ông đã có 14 lần ra sân.
3.2. Hoạt động chính tại Real Sociedad
Kể từ mùa giải đầu tiên, Kortabarria hiếm khi vắng mặt trong các trận đấu của Real Sociedad và nhanh chóng trở thành một cầu thủ trụ cột. Ông được giao băng đội trưởng và là người dẫn dắt đội bóng giành hai chức vô địch La Liga liên tiếp vào các mùa giải 1980-1981 và 1981-1982.
Trong mùa giải 1980-1981, ông ra sân 30 trận và ghi 5 bàn. Ở vòng đấu cuối cùng của mùa giải, trong trận đấu quyết định với Sporting de Gijón, ông đã ghi bàn mở tỉ số từ chấm phạt đền, giúp Real Sociedad hòa 2-2. Kết quả này đủ để câu lạc bộ vượt qua Real Madrid CF nhờ hiệu số bàn thắng bại, qua đó giành chức vô địch La Liga đầu tiên trong lịch sử. Mùa giải 1981-1982, ông tiếp tục đóng góp 31 trận đấu và ghi 6 bàn, đây là thành tích ghi bàn tốt nhất trong sự nghiệp của ông.
Ngoài hai chức vô địch La Liga, Kortabarria còn cùng Real Sociedad giành Siêu cúp Tây Ban Nha năm 1982. Đội bóng cũng đã lọt vào bán kết Cúp C1 châu Âu 1982-83. Ông được xem là một trong những đội trưởng vĩ đại nhất lịch sử câu lạc bộ và là thành viên chủ chốt của thế hệ vàng Real Sociedad, cùng với các huyền thoại như Luis Arconada, Jesús María Zamora, Roberto López Ufarte, Jesús María Satrústegui và Periko Alonso.
3.3. Đặc điểm và đánh giá với tư cách cầu thủ
Inaxio Kortabarria là một hậu vệ trung tâm với phong cách thi đấu uyển chuyển và khả năng phòng ngự ổn định vượt trội. Ông cũng thường xuyên tham gia tấn công trong các tình huống cố định và tạo ra mối đe dọa đáng kể cho đối phương.
Về cuối sự nghiệp, từ khoảng năm 1983, Kortabarria dần mất vị trí chính thức vào tay các hậu vệ trẻ hơn xuất thân từ lò đào tạo của câu lạc bộ, bao gồm Agustín Gajate, Alberto Górriz và Juan Antonio Larrañaga. Ông quyết định giải nghệ vào cuối mùa giải 1984-1985, ngay sau sinh nhật lần thứ 35 của mình. Tổng cộng, ông đã ra sân 442 trận trong tất cả các giải đấu chính thức cho Real Sociedad, trong đó có 355 trận tại La Liga, ghi được 16 bàn ở La Liga và 22 bàn trên mọi đấu trường. Với số lần ra sân này, ông đứng thứ 8 trong danh sách những cầu thủ có số lần ra sân nhiều nhất lịch sử Real Sociedad.
3.4. Vị thế cầu thủ "one-club man"
Inaxio Kortabarria được biết đến là một "one-club man" (cầu thủ chỉ thi đấu cho một câu lạc bộ duy nhất) khi dành trọn vẹn sự nghiệp chuyên nghiệp của mình cho Real Sociedad. Điều này không chỉ thể hiện lòng trung thành tuyệt đối của ông với câu lạc bộ mà còn biến ông thành một biểu tượng của sự gắn bó và cống hiến, được người hâm mộ yêu mến và kính trọng sâu sắc.
4. Sự nghiệp đội tuyển quốc gia
Inaxio Kortabarria có 4 lần khoác áo Đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha trong vòng chưa đầy một năm. Trận ra mắt của ông là vào ngày 22 tháng 5 năm 1976, trong trận thua 0-2 trước Tây Đức tại Munich trong khuôn khổ vòng loại UEFA Euro 1976, khiến Tây Ban Nha bị loại khỏi giải đấu. Lần cuối cùng ông ra sân cho đội tuyển quốc gia là vào ngày 27 tháng 3 năm 1977, trong trận giao hữu hòa 1-1 với Hungary tại Alicante.
Mặc dù được đánh giá là một trong những hậu vệ xuất sắc nhất Tây Ban Nha vào thời điểm đó, Kortabarria không bao giờ được triệu tập vào đội tuyển quốc gia nữa sau trận đấu đó. Lý do được cho là liên quan đến lập trường chính trị mạnh mẽ của ông về chủ nghĩa dân tộc Xứ Basque, thậm chí có thông tin cho rằng ông đã từ bỏ cơ hội chơi cho đội tuyển Tây Ban Nha vì lý tưởng độc lập của Xứ Basque. Ngoài ra, ông cũng đã ra sân trong 2 trận giao hữu cho Đội tuyển bóng đá xứ Basque.
5. Lập trường và Hoạt động Chính trị
Inaxio Kortabarria không chỉ là một cầu thủ bóng đá xuất sắc mà còn là một biểu tượng chính trị mạnh mẽ, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển tiếp dân chủ của Tây Ban Nha sau chế độ độc tài Francisco Franco.
Vào ngày 5 tháng 12 năm 1976, trước trận đấu derby xứ Basque giữa Real Sociedad và Athletic Bilbao tại sân vận động Estadio de Atotxa, Kortabarria, với tư cách là đội trưởng của Real Sociedad, đã cùng với đội trưởng đối phương là José Ángel Iribar thực hiện một hành động mang tính lịch sử. Hai người đã cùng nhau mang lá cờ Ikurriña (quốc kỳ của Xứ Basque) ra sân và đặt nó một cách trang trọng tại vòng tròn giữa sân.
Đây là lần đầu tiên lá cờ Ikurriña được công khai trưng bày kể từ khi Franco qua đời vào năm 1975, trong bối cảnh lá cờ này vẫn còn bị cấm và việc trưng bày nó là bất hợp pháp. Hành động dũng cảm này của hai đội trưởng, đại diện cho hai câu lạc bộ lớn nhất xứ Basque, đã được đông đảo công chúng đón nhận một cách tích cực. Nó trở thành một hòn đá tảng quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của quá trình dân chủ hóa và quá trình định hình lại bản sắc khu vực tại Xứ Basque. Hành động này không chỉ thể hiện niềm tin chính trị sâu sắc của Kortabarria vào quyền tự trị và bản sắc của người Basque mà còn góp phần thúc đẩy các giá trị dân chủ và tự do trong xã hội Tây Ban Nha sau nhiều thập kỷ bị đàn áp.
6. Các danh hiệu chính
- La Liga: 1980-1981, 1981-1982
- Siêu cúp Tây Ban Nha: 1982
7. Tác động và Đánh giá
Inaxio Kortabarria để lại dấu ấn sâu đậm không chỉ trong lịch sử Real Sociedad mà còn trong bối cảnh xã hội và chính trị của Tây Ban Nha và Xứ Basque. Với tư cách là một "one-club man" và đội trưởng huyền thoại, ông đã dẫn dắt Real Sociedad đến những thành công chưa từng có, định hình một kỷ nguyên vàng cho câu lạc bộ.
Ngoài sân cỏ, hành động giương cao lá cờ Ikurriña cùng José Ángel Iribar vào năm 1976 đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ cho quá trình chuyển đổi sang dân chủ của Tây Ban Nha và sự khẳng định bản sắc của Xứ Basque. Hành động này được xem là một minh chứng cho lòng dũng cảm và niềm tin chính trị của ông, góp phần vào việc hợp pháp hóa các biểu tượng văn hóa và chính trị của khu vực sau thời kỳ độc tài.
Sau khi giải nghệ, Kortabarria vẫn tiếp tục gắn bó với bóng đá. Ông từng là huấn luyện viên của đội B của Real Sociedad, Real Sociedad B, từ năm 1995 đến 1997, tiếp tục cống hiến kinh nghiệm và kiến thức của mình cho sự phát triển của các tài năng trẻ tại câu lạc bộ mà ông đã dành trọn đời mình. Tổng thể, Inaxio Kortabarria được đánh giá cao không chỉ vì tài năng bóng đá mà còn vì vai trò của ông trong việc thúc đẩy các giá trị dân chủ và bản sắc văn hóa tại quê hương mình.