Herbert II, Bá tước xứ Vermandois

1.1. Xuất thân và Gia tộc

Herbert II là con trai của Herbert I của Vermandois. Ông sinh vào khoảng năm 880 tại Vermandois, Normandy (Normandie^French). Mẹ của ông là Bertha (Bertha^German) hoặc Liutgard (Liutgard^German), con gái của Bá tước Adalelme của Troyes (Troyes^French). Gia đình bá tước Vermandois là hậu duệ của Charlemagne (Carolus Magnus^Latin) thông qua Pepin II của Senlis (Pépin II de Senlis^French), người cháu ngoại không chính thức của Pippin Carloman (Pippin Carloman^Latin), Vua Lombardy (Langobardia^Latin) và là con trai không chính thức của Bernard của Ý (Bernardus^Latin). Mặc dù là họ hàng xa với Charles III Đơn Sơ (hậu duệ của Louis I Mộ Đạo, con trai thứ sáu của Charlemagne), gia đình Herbert có mối hận thù lâu đời với hậu duệ của Louis I sau khi Bernard của Ý bị chọc mù mắt và qua đời vào năm 818.

Chị gái của Herbert, Béatrice (Béatrice^French), kết hôn với Robert I (Robert I^French), một nhân vật quyền lực ở Neustria (Neustria^Latin). Cháu gái của ông, Poppa của Valois (Poppa de Valois^French; con gái của chú ông, Pepin III (Pépin III^French)), kết hôn với Rollo (Rollo^Latin), thủ lĩnh người Norman và là Công tước Normandy sau này.

1.2. Thừa kế và Lãnh thổ

Vào ngày 6 tháng 11 năm 907, sau khi cha ông, Herbert I, bị Baldwin II của Flanders (Baudouin II de Flandre^French) ám sát, Herbert II đã kế thừa các tước hiệu Bá tước Vermandois và Bá tước Soissons. Ông cũng thừa hưởng các vị trí Viện trưởng giáo dân của Saint-Quentin (Saint-Quentin^French) và Saint-Médard (Saint-Médard^French) ở Soissons, cho phép ông thu nhập từ các tài sản của tu viện. Ông đã tích lũy tài sản đáng kể từ các chức vụ này.

Vào ngày 21 tháng 5 năm 907, Herbert kết hôn với Adele (Adèle^French; còn gọi là Liégarde), con gái của Vua Robert I, người cũng là cháu gái của chị gái ông, Béatrice. Cuộc hôn nhân này mang lại cho ông Bá quốc Meaux như một phần của hồi môn. Ông cũng giành được Bá quốc Beauvais (Beauvais^French) sau cái chết của người họ hàng, Bá tước Bernard của Senlis (Senlis^French). Cùng với Bernard, Bá tước Beauvais và Senlis, Herbert II trở thành một trong những lãnh chúa quyền lực nhất ở Tây Frank ở phía bắc và phía đông Paris.

Herbert II là người đầu tiên thực thi quyền lực trên lãnh thổ mà sau này trở thành tỉnh Champagne. Trước năm 918, ông cũng kiêm nhiệm Bá tước Mézerais (Mézerais^French) và đã chiếm Vexin (Vexin^French) từ Bá tước Ralph I (Raoul I^French), mặc dù sau đó Ralph I đã giành lại được. Ông đã xây dựng lại các công sự tại Castrum Theodorici (Castrum Theodorici^Latin), sau này được gọi là Château-Thierry (Château-Thierry^French).

2.1. Quan hệ với Hoàng gia Carolingian và Các Vương quốc

Trong thời kỳ Vương quốc Tây Frank đầy biến động, Herbert II đã tích cực ủng hộ Robert I trong cuộc tranh giành ngai vàng với Vua Charles III Đơn Sơ. Ông là người ủng hộ mạnh mẽ Robert I, người đã giành được lòng tin của giới quý tộc sau khi đánh bại người Viking ở Thung lũng Loire vào năm 921. Herbert II đã tham gia vào cuộc đảo chính năm 922, khi các quý tộc Neustria tôn Robert I lên làm vua. Ông tiếp tục chiến đấu chống lại quân đội ủng hộ Charles III cùng với anh rể của mình là Hugh Đại đế (Hugues le Grand^French).

2.2. Giam giữ Vua Charles III

Vào đầu năm 923, quân đội của Herbert II đã chiếm Rémois (Rémois^French). Vào ngày 15 tháng 6 năm 923, Herbert II đã có một hành động táo bạo khi đánh bại quân đội của Charles III và bắt giữ Vua Charles III Đơn Sơ. Ông giam giữ Charles III tại lâu đài Château-Thierry, sau đó chuyển đến nhà tù ở Péronne (Péronne^French), tỉnh Somme (Somme^French). Một số nguồn tin cho rằng Herbert đã hứa hẹn một nơi trú ẩn an toàn cho Charles III nhưng sau đó phản bội và giam cầm ông. Charles III qua đời trong tù vào năm 929. Charles III là cha đỡ đầu của một trong những người con trai của Herbert II.

Herbert đã sử dụng Charles III như một con bài thương lượng để đòi hỏi các đặc quyền từ Vua Rudolph (Raoul^French), người kế vị Robert I sau khi Robert tử trận vào ngày 15 tháng 6 năm 923. Mặc dù Charles III là tù nhân, Rudolph vẫn đối xử với ông như một quân vương. Tuy nhiên, Rudolph đã xa lánh Herbert vì sự chán ghét đối với việc Herbert giam cầm và đòi hỏi lợi ích. Giáo hoàng Gioan X (Ioannes X^Latin) đã lên án Herbert II và yêu cầu thả Charles III. Giáo hoàng Gioan X là nhà lãnh đạo châu Âu duy nhất phản đối việc giam cầm Charles III và cảnh báo Herbert sẽ bị vạ tuyệt thông nếu không thả vua, nhưng Herbert đã phớt lờ cảnh báo này.

2.3. Xung đột với Vua Rudolph

Sau cái chết của Tổng giám mục Seulf (Seulf^French) vào năm 925, với sự giúp đỡ của Vua Rudolph, Herbert đã giành được chức Tổng giám mục Reims cho người con trai thứ hai của mình là Hugh (Hugues^French) (lúc đó mới 5 tuổi). Herbert đã cử sứ giả đến Rôma để xin Giáo hoàng Gioan X chấp thuận, và Giáo hoàng đã đồng ý vào năm 926. Sau khi được bầu, Hugh trẻ tuổi đã được gửi đến Auxerre (Auxerre^French) để học tập.

Vào năm 926, sau cái chết của Bá tước Roger I (Roger I^French) của Laon (Laon^French), Herbert đã yêu cầu bá quốc này cho con trai cả của mình là Eudes (Eudes^French). Ông đã chiếm thị trấn bất chấp sự phản đối của Vua Rudolph, dẫn đến một cuộc đụng độ giữa hai bên vào năm 927. Bằng cách đe dọa sẽ thả Vua Charles III, người mà ông đang giam cầm, Herbert đã giữ được thành phố thêm bốn năm nữa. Tuy nhiên, sau cái chết của Charles vào năm 929, Rudolph lại tấn công Laon vào năm 931 và đánh bại Herbert thành công. Cùng năm đó, nhà vua tiến vào Reims và đánh bại Tổng giám mục Hugh, con trai của Herbert. Artaud (Artald^French) trở thành Tổng giám mục Reims mới. Herbert II sau đó đã mất Vitry (Vitry-en-Perthois^French), Laon, Château-Thierry và Soissons trong vòng ba năm.

Sự can thiệp của đồng minh của ông, Vua Henry I của Đức (Heinrich I^German; Henry Người săn chim), đã cho phép ông khôi phục các lãnh địa của mình (trừ Reims và Laon) để đổi lấy sự phục tùng của ông đối với Vua Rudolph. Herbert II đã chính thức quy phục Rudolph. Rudolph đã chiếm lâu đài Château-Thierry nhưng đột ngột qua đời vào tháng 1 năm 936. Cái chết bất ngờ của Rudolph đã giúp Herbert II lấy lại pháo đài Château-Thierry.

2.4. Đảm bảo các Chức vụ Giáo hội cho Con trai

Herbert II đã nỗ lực rất lớn để đảm bảo vị trí Tổng giám mục Reims cho con trai mình, Hugh. Năm 922, khi Seulf trở thành Tổng giám mục Reims, trong nỗ lực xoa dịu Herbert II, Seulf đã long trọng hứa với Herbert II rằng ông có thể đề cử người kế nhiệm của mình. Sau cái chết của Seulf vào năm 925, Herbert đã cử sứ giả đến Giáo hoàng Gioan X để xin chấp thuận cho việc bổ nhiệm Hugh, và Giáo hoàng đã chấp thuận vào năm 926. Tuy nhiên, việc bổ nhiệm Hugh đã vấp phải sự phản đối từ Artaud. Herbert thậm chí còn đe dọa sẽ chia nhỏ các giáo khu và phân phát cho những người ủng hộ mình nếu Giáo hoàng không chấp thuận việc bổ nhiệm.

2.5. Liên minh và Đối đầu với các Lãnh chúa

Herbert II đã liên minh với Hugh Đại đế và William I Kiếm Dài (William Longsword^English), Công tước Normandy, chống lại Vua Louis IV (Louis IV^French), người đã giao Bá quốc Laon cho Roger II (Roger II^French), con trai của Roger I, vào năm 941. Herbert và Hugh Đại đế đã chiếm lại Reims và bắt giữ Artaud. Hugh, con trai của Herbert, đã được phục hồi chức Tổng giám mục.

Năm 924, Herbert và con rể của mình, Arnulf I của Flanders (Arnoul I de Flandre^French), cùng với em trai của Arnulf là Adalolf (Adalolf^French), đã dẫn quân đội để chống lại người Viking ở bờ biển phía bắc. Ông đã tấn công Normandy và chiếm Eu (Eu^French) ở phía đông bắc Normandy. Năm 927, Herbert đã yêu cầu sự hỗ trợ quân sự từ Rollo, Công tước Normandy, và Rollo đã đồng ý với điều kiện Herbert phải gửi một trong những người con trai của mình làm con tin. Herbert II đã gửi con trai Eudes của mình làm con tin cho Rollo.

Mối quan hệ của Herbert với Hugh Đại đế trở nên căng thẳng sau cái chết của Charles III, nhưng họ đã hòa giải vào năm 937 khi Hugh có mâu thuẫn với Louis IV.

2.6. Vai trò của các Quyền lực Bên ngoài

Các vị vua Đức đã đóng vai trò trung gian quan trọng trong các cuộc xung đột liên quan đến Herbert II. Sự can thiệp của Vua Henry I của Đức (Henry Người săn chim) vào năm 934 đã giúp Herbert khôi phục lại các lãnh địa của mình (trừ Reims và Laon) sau khi ông phục tùng Vua Rudolph.

Năm 939, Otto I của Đức (Otto I^German) đã dẫn quân vào Tây Frank khi Louis IV tuyên bố chủ quyền đối với Lotharingia (Lotharingia^Latin). Herbert II và Hugh Đại đế đã tham gia cùng quân đội của Otto I. Otto I buộc Louis IV phải từ bỏ yêu sách đối với Lotharingia.

Vào năm 942, sự hòa giải của Vua Otto I tại Visé (Visé^French), gần Liège (Liège^French), đã giúp bình thường hóa tình hình giữa các bên. Giáo hoàng Stephen VIII (Stephanus VIII^Latin) cũng đã can thiệp, cử đặc sứ đến Paris để cảnh báo các quý tộc Tây Frank phải trung thành với Louis IV và đe dọa vạ tuyệt thông đối với những ai chống lại nhà vua. Mặc dù các quý tộc ủng hộ Herbert II và Hugh Đại đế giả vờ tuân lệnh, nhưng các giáo sĩ Pháp ủng hộ họ đã rút lại sự ủng hộ. Giáo hoàng Stephen VIII đã cố gắng làm suy yếu quyền lực của các quý tộc chống đối bằng cách đề nghị chức Tổng giám mục Reims cho Hugh của Vermandois, con trai của Herbert.

3.1. Thời gian và Địa điểm

Herbert II qua đời vào ngày 23 tháng 2 năm 943 tại Saint-Quentin (thủ phủ của Bá quốc Vermandois).

3.2. Nguyên nhân

Herbert II qua đời vì nguyên nhân tự nhiên. Câu chuyện ông bị Vua Louis IV treo cổ trong một cuộc săn bắn là một câu chuyện hư cấu. Báo cáo kịch tính về cái chết của Herbert II xuất phát từ tác phẩm Deeds of the Abbots of St. Bertin (Gesta abbatum Sancti Bertini^Latin) của Folcwin (Folcwin^Latin), được viết nhiều năm sau đó, khoảng năm 960, dưới triều đại của Lothair III (Lothaire III^French; 954-986), con trai của Louis IV. Flodoard của Reims (Flodoardus^Latin), người có biên niên sử đương thời cung cấp tường thuật chính trị đáng tin cậy nhất cho triều đại của Louis IV, không hề cho thấy nhà vua có vai trò trong cái chết của Herbert. Mặc dù vậy, một số tài liệu sau này, như của giáo sĩ và nhà sử học người Pháp thế kỷ 10 Raoul Glaber (Rodulfus Glaber^Latin), có đề cập đến việc Louis IV ra lệnh treo cổ Herbert.

4.1. Phân chia Lãnh thổ

Sau cái chết của Herbert II, các lãnh địa và vùng đất rộng lớn của ông đã được chia cho các con trai. Vermandois và Amiens (Amiens^French) thuộc về hai người con trai lớn là Eudes và Adalbert I. Trong khi đó, Robert (Robert^French) và Herbert (Herbert 'the Old'^English; những người con trai nhỏ hơn) được trao các tài sản có giá trị rải rác khắp Champagne. Việc phân chia lãnh địa đã gây ra xung đột kéo dài ba năm giữa các con trai, nhưng cuối cùng đã được hòa giải nhờ sự can thiệp của Hugh Đại đế.

Sau cái chết của Robert, Herbert đã thừa kế các lãnh địa của Robert. Tuy nhiên, sau đó, Herbert IV (con trai của Robert) đã thừa kế tất cả các lãnh thổ của ông.

4.2. Dòng dõi Gia tộc

Dòng dõi nam trực hệ của Herbert II đã kết thúc khi Stephen (Stephen^English; con trai duy nhất của Herbert IV) qua đời mà không có con vào khoảng năm 1019-1020. Tuy nhiên, hậu duệ của người con trai khác của Herbert II là Adalbert I, thông qua Otto I của Chiny (Otton I de Chiny^French), đã tiếp tục cho đến thế kỷ 13.

Con gái của Herbert II, Luitgarde (Liutgarde^French), đã kết hôn với William I Kiếm Dài và sau đó là Theobald I của Blois (Thibaud I de Blois^French). Hậu duệ của Luitgarde và Theobald I sau này đã kế thừa Bá quốc Champagne.

4.3. Đánh giá Lịch sử

Herbert II được đánh giá là một trong những nhân vật quyền lực và có ảnh hưởng nhất ở Vương quốc Tây Frank trong thế kỷ 10. Ông đã khéo léo sử dụng các mối quan hệ gia đình, hôn nhân và sức mạnh quân sự để mở rộng lãnh thổ và củng cố quyền lực của mình, thậm chí dám giam cầm nhà vua. Hành động này đã làm suy yếu thêm quyền lực của vương triều Carolingian và góp phần vào sự phân mảnh quyền lực trong vương quốc. Ông là một biểu tượng của sự trỗi dậy của các lãnh chúa phong kiến, những người đã thách thức quyền lực trung ương và định hình lại bản đồ chính trị của Pháp.

5.1. Vợ và Con cái

Herbert II và Adele có các con sau:

• Eudes của Vermandois (khoảng 910 - 946): Bá tước Amiens và Vienne (Vienne^French).
• Adalbert I của Vermandois (khoảng 915 - 987): Bá tước Vermandois. Kết hôn với Gerberge của Lorraine (Gerberge de Lorraine^French).
• Adela của Vermandois (Adèle de Vermandois^French; 910 - 960): Kết hôn năm 934 với Arnulf I của Flanders.
• Herbert 'Lão Thành' (khoảng 910 - 980): Bá tước Omois (Omois^French), Meaux và Troyes. Kết hôn năm 951 với Eadgifu của Wessex (Eadgifu of Wessex^English), con gái của Vua Edward Trưởng lão (Edward the Elder^English) của Anh và là góa phụ của Charles III của Pháp. Herbert 'Lão Thành' đôi khi bị nhầm lẫn với cháu trai của ông, Herbert III, Bá tước Meaux và Troyes, con trai của Robert. Người kết hôn với Eadgifu của Wessex vào năm 951 là Herbert 'Lão Thành', còn cháu trai Herbert III của ông sinh vào khoảng năm 950.
• Robert của Vermandois (mất 967): Bá tước Meaux và Châlons (Châlons^French).
• Luitgarde của Vermandois (khoảng 915 - 978): Kết hôn năm 940 với William I, Công tước Normandy. Sau đó kết hôn lần thứ hai vào khoảng 943-944 với Theobald I của Blois. Con trai của họ là Odo I của Blois (Eudes I de Blois^French).
• Hugh của Vermandois (920 - 962): Tổng giám mục Reims.
• Guy I của Soissons (khoảng 919 - 986): Bá tước Soissons.