1. Cuộc đời
Gregorios Xenopoulos đã trải qua một cuộc đời gắn liền với văn học và báo chí, từ thuở ấu thơ ở Constantinople và Zakynthos cho đến những năm cuối đời ở Athens. Ông đã vượt qua nhiều biến cố cá nhân và xã hội để để lại một di sản văn hóa đồ sộ.
1.1. Tuổi thơ và Giáo dục
Gregorios Xenopoulos sinh ngày 9 tháng 12 năm 1867 tại Constantinople. Cha ông, Dionysios, là người gốc Zakynthos, trong khi mẹ ông, Evlalia, đến từ Constantinople. Ngay sau khi ông chào đời, gia đình đã chuyển đến Zakynthos, nơi Gregorios trải qua thời niên thiếu của mình cho đến năm 1883. Năm đó, ông ghi danh vào Đại học Athens để theo học vật lý học và toán học. Tuy nhiên, ông không bao giờ hoàn thành việc học của mình. Ngay từ năm đầu tiên, ông đã bắt đầu viết văn, và đây trở thành nguồn thu nhập duy nhất của ông vào thời điểm đó, định hình con đường sự nghiệp văn học sau này.
1.2. Đời sống cá nhân
Năm 1892, Gregorios Xenopoulos chuyển hẳn đến Athens. Năm 1894, ông kết hôn với Efrosini Diogenidis. Mối hôn nhân này chỉ kéo dài một năm rưỡi, và họ ly dị sau khi có một con gái. Đến năm 1901, ông kết hôn với người vợ thứ hai, Christine Kanellopoulos, và có thêm hai con gái.
1.3. Hoạt động báo chí và xuất bản
Sự nghiệp báo chí của Gregorios Xenopoulos rất rộng lớn và có ảnh hưởng sâu sắc. Ông đã hợp tác với nhiều tờ báo và tạp chí, nơi ông xuất bản vô số nghiên cứu, bài báo, truyện ngắn và tiểu thuyết. Năm 1894, ông trở thành giám đốc tờ báo Illustrated Estia. Từ năm 1896 đến 1948, ông giữ vai trò tổng biên tập tạp chí The Education of Children (Η Διάπλασις των ΠαίδωνI Diáplasis ton PaídonGreek, Modern) và cũng là tác giả chính của tạp chí này. Chữ ký thương hiệu của ông trong các bức thư gửi tạp chí, được cho là viết bởi nhân vật hư cấu Phaedon, là "Σας ασπάζομαι, Φαίδων" ("Kính mến, Phaedon").
Từ năm 1901 đến 1912, ông xuất bản các tác phẩm văn học và nghiên cứu trên tạp chí Panathinaia. Từ năm 1912, ông bắt đầu hợp tác với tờ báo Ethnos, viết các tiểu thuyết được đăng dài kỳ. Năm 1927, ông sáng lập tạp chí Nea Estia và giữ chức giám đốc cho đến năm 1934. Tạp chí này vẫn còn được xuất bản cho đến ngày nay, minh chứng cho tầm nhìn và sự bền bỉ của ông trong lĩnh vực xuất bản.
1.4. Cuối đời và Qua đời
Cuộc đời của Gregorios Xenopoulos không tránh khỏi những biến động lịch sử. Năm 1944, trong các cuộc xung đột Dekemvriana ở Athens, ngôi nhà của ông, bao gồm cả thư viện cá nhân, đã bị phá hủy. Ông qua đời tại Athens vào ngày 14 tháng 1 năm 1951 và được an táng bằng chi phí công.
2. Tác phẩm chính
Gregorios Xenopoulos là một nhà văn vô cùng sung mãn, với một kho tàng tác phẩm đồ sộ trải rộng ở nhiều thể loại, từ văn xuôi đến kịch nghệ và phê bình văn học. Ông đã để lại dấu ấn đậm nét trong nền văn học Hy Lạp bằng cách khám phá các chủ đề xã hội và nhân văn một cách sâu sắc.
2.1. Tác phẩm văn xuôi
Xenopoulos đã viết hơn 80 tiểu thuyết và một số lượng lớn truyện ngắn. Ông lần đầu tiên được biết đến trong giới văn học qua tiểu thuyết đầu tay: Ο Άνθρωπος του ΚόσμουO Anthropos tou KosmouGreek, Modern (Người của thế giới). Tiểu thuyết này và tác phẩm tiếp theo, "Nikolas Sigalos" (1890), được viết theo phong cách Trường phái Athens Mới, nhưng không đạt được thành công lớn. Sau đó, ông tìm cảm hứng từ quê hương Zakynthos và kết quả là đã viết một số tiểu thuyết xuất sắc nhất của mình, như "Magaret Stefa" (1893) và Κόκκινος ΒράχοςKokkinos VrachosGreek, Modern (Đá Đỏ, 1905).
Tiếp theo là các tiểu thuyết khác theo phong cách Trường phái Athens Mới: Ο πόλεμοςO PolemosGreek, Modern (Chiến tranh, 1914), Οι Μυστικοί ΑρραβώνεςI Mystikoi AravonesGreek, Modern (Hôn ước bí mật, 1915) và tiểu thuyết thuộc Trường phái Ionia "Laura" (1915), một trong những tác phẩm được ngưỡng mộ nhất của ông. Nhưng tác phẩm tham vọng nhất của ông là bộ ba tiểu thuyết: Πλούσιοι και φτωχοίPlousioi kai FtochoiGreek, Modern (Người giàu và người nghèo, 1919), Τίμιοι και άτιμοιTimioi kai AtimoiGreek, Modern (Người trung thực và kẻ bất lương, 1921), Τυχεροί και άτυχοιTycheroi kai AtychoiGreek, Modern (Người may mắn và người không may, 1924). Các tiểu thuyết đáng chú ý khác bao gồm: ΑναδυομένηAnadyomeniGreek, Modern (1923), ΙσαβέλλαIsabellaGreek, Modern (1923), Τερέζα Βάρμα-ΔακόσταTeresa Varma-DakostaGreek, Modern (1925).
Các tiểu thuyết của ông thường lấy bối cảnh ở Athens và Zakynthos, và ông được coi là người ủng hộ "tiểu thuyết đô thị". Chủ đề chính trong các tác phẩm của ông là tình yêu, đặc biệt là tình yêu giữa những người thuộc các tầng lớp khác nhau. Mặc dù ông bị chỉ trích vì ưu tiên số lượng hơn chất lượng, với nhiều phần tiếp theo, và vì chiều theo thị hiếu độc giả bằng những cảnh được cho là gợi cảm đối với thời kỳ đó, nhưng ông cũng được ca ngợi về sức mạnh kể chuyện và khả năng giữ chân độc giả.
2.2. Tác phẩm sân khấu
Gregorios Xenopoulos đã viết tổng cộng 46 vở kịch. Vở kịch đầu tiên của ông là: Ο ψυχοπατέραςO PsychopaterasGreek, Modern (Cha dượng), được trình diễn lần đầu vào năm 1895. Ông hợp tác với đoàn kịch "Nea Skini" của Konstantinos Christomanos. Các vở kịch nổi tiếng nhất của ông bao gồm: Το μυστικό της Κοντέσσας ΒαλέραιναςTo Mystiko tis Kontessas ValerainasGreek, Modern (Bí mật của Nữ bá tước Valerena, 1904), Στέλλα ΒιολάντηStella ViolantiGreek, Modern (1909, với Marika Kotopouli), ΦοιτηταίFoititaiGreek, Modern (Sinh viên), "Fotini Saranti" (1908), và "O popolaros" (1933).
Năm 1901, ông đóng vai trò hàng đầu cùng với Kostis Palamas trong việc thành lập nhà hát "Nea Skini". Nhờ thông thạo nhiều ngôn ngữ, ông đã nắm bắt được những phát triển trí tuệ quan trọng ở các nước châu Âu lớn vào thời điểm đó, đặc biệt là ảnh hưởng từ các nhà viết kịch như Henrik Ibsen. Ông đã viết lời giới thiệu cho các tác phẩm của Ibsen và thực hiện nhiều bản dịch quan trọng. Vở kịch đầu tiên của ông được trình diễn tại Nhà hát Hoàng gia Athens (sau này đổi tên thành Nhà hát Quốc gia Hy Lạp vào năm 1932) là Ο θείος ΌνειροςO Theios OneirosGreek, Modern (Chú mơ). Các đoàn kịch như 'Nhà hát Hoàng gia' và 'Nea Skini' vào đầu thế kỷ 20 đã tích cực trình diễn các vở kịch của Xenopoulos.
2.3. Phê bình văn học
Xenopoulos cũng nổi tiếng với các hoạt động phê bình văn học của mình. Trên tạp chí ΠαναθήναιαPanathinaiaGreek, Modern, ông đã xuất bản nhiều bài đánh giá về các nhà văn Hy Lạp nổi tiếng cùng thời, như Alexandros Papadiamantis, Demetrius Vikelas và nhiều người khác. Năm 1903, ông là người đầu tiên giới thiệu Constantine P. Cavafy đến với độc giả Athens, góp phần đưa Cavafy đến với công chúng rộng rãi hơn.
2.4. Đặc điểm và Chủ đề trong tác phẩm
Các tác phẩm của Gregorios Xenopoulos, bao gồm cả kịch và hài kịch, thường tập trung vào chủ đề tình yêu. Chúng được coi là một cửa sổ phản ánh xã hội Hy Lạp đương đại, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến giai cấp và quan hệ xã hội. Các tác phẩm của ông thường được phân loại theo bối cảnh nơi chúng được viết, một số ở Zakynthos và phần còn lại ở Athens. Tác phẩm của ông đã cố gắng tìm kiếm sự cân bằng giữa Trường phái Ionia và Trường phái Athens Mới.
Các tác phẩm lấy bối cảnh Zakynthos bao gồm: "Stella Violanti", "Rachil", "Fotini Saranti", "O popolaros", "Bí mật của Nữ bá tước Valeriana". Các tác phẩm lấy bối cảnh Athens bao gồm: "Foititai", "Psychosavvato", "To anthropino". Qua các tác phẩm này, Xenopoulos đã tái hiện một cách sống động các khía cạnh khác nhau của cuộc sống ở Hy Lạp.
3. Di sản và Đánh giá
Gregorios Xenopoulos để lại một di sản văn học và báo chí quan trọng, được công nhận rộng rãi về những đóng góp tích cực của ông. Tuy nhiên, các tác phẩm của ông cũng là chủ đề của một số phê bình và tranh cãi.
3.1. Đóng góp tích cực và Sự công nhận
Gregorios Xenopoulos là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong văn học Hy Lạp hiện đại. Năm 1931, ông trở thành thành viên của Viện Hàn lâm Athens. Ông cũng là đồng sáng lập Hội Nhà văn Hy Lạp (Εταιρεία Ελλήνων ΛογοτεχνώνEtaireía Ellínon LogotechnónGreek, Modern), một hiệp hội quan trọng thúc đẩy sự phát triển của văn học nước này. Ông được ca ngợi về sức mạnh kể chuyện và khả năng thu hút sự chú ý của độc giả, giữ chân họ bằng những câu chuyện hấp dẫn.
3.2. Phê bình và Tranh cãi
Mặc dù được công nhận rộng rãi, tác phẩm của Xenopoulos cũng nhận một số lời phê bình. Một số ý kiến cho rằng ông ưu tiên số lượng hơn chất lượng, dẫn đến việc nhiều tác phẩm có phần tiếp theo nhưng không duy trì được phong độ. Ngoài ra, các tác phẩm của ông còn bị chỉ trích vì được cho là chiều theo thị hiếu độc giả bằng những cảnh được xem là gợi cảm hoặc táo bạo đối với thời kỳ đó.
4. Tôn vinh và Đài tưởng niệm
Để vinh honoring những đóng góp của Gregorios Xenopoulos, một bảo tàng mang tên ông, Bảo tàng Gregorios Xenopoulos, đã được thành lập tại Zante (Zakynthos), quê hương của ông. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày các hiện vật, tài liệu liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn, giúp bảo tồn di sản của ông cho các thế hệ sau.