1. Tổng quan
Claude Nougaro (Claude Nougaroklod nuɡaʁoFrench; 9 tháng 9 năm 1929 - 4 tháng 3 năm 2004) là một ca sĩ nhạc jazz và nhà thơ người Pháp. Ông nổi tiếng với phong cách âm nhạc độc đáo, pha trộn giữa nhạc jazz Mỹ và nhạc Brazil với lời ca đầy chất thơ và thường mang đậm tính xã hội. Sự nghiệp của Nougaro kéo dài nhiều thập kỷ, đánh dấu bằng những thành công lớn, những thử thách cá nhân, và khả năng liên tục đổi mới nghệ thuật. Ông không chỉ là một nghệ sĩ giải trí mà còn là một tiếng nói phản ánh các vấn đề thời sự và thể hiện lòng trắc ẩn qua các tác phẩm của mình, như việc ông sáng tác bài hát bị cấm "Paris Mai" hay đóng góp cho các hoạt động từ thiện.
2. Cuộc đời và sự nghiệp
Cuộc đời và hành trình sự nghiệp của Claude Nougaro trải dài từ những năm tháng thơ ấu đầy ảnh hưởng âm nhạc tại Toulouse cho đến khi ông trở thành một trong những nghệ sĩ biểu tượng của Pháp, với nhiều thành công và những đóng góp đáng kể cho nền âm nhạc nước nhà.
2.1. Thời thơ ấu và bối cảnh
Claude Nougaro sinh ngày 9 tháng 9 năm 1929 tại Toulouse, Pháp. Ông là con trai của Pierre Nougaro, một ca sĩ opera người Pháp được kính trọng, và Liette Tellini, một giáo viên piano. Ông bà ngoại của Nougaro là người Ý; ông ngoại sinh ra ở Livorno, Tuscany, còn bà ngoại sinh ra ở San Damiano d'Asti, Piedmont. Nougaro được ông bà nuôi dưỡng tại Toulouse, nơi ông thường xuyên nghe các nghệ sĩ như Glenn Miller, Édith Piaf và Louis Armstrong qua radio, những âm thanh này đã định hình nên niềm đam mê âm nhạc ban đầu của ông.
2.2. Giáo dục và sự nghiệp ban đầu
Năm 1947, Claude Nougaro thi trượt kỳ thi tú tài (baccalauréat), một cột mốc quan trọng trong giáo dục Pháp. Sau đó, ông bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực báo chí, viết bài cho nhiều tạp chí khác nhau, bao gồm Le Journal des Curistes tại Vichy và L'Echo d'Alger. Song song với công việc báo chí, ông cũng bắt đầu sáng tác các bài hát cho những nghệ sĩ khác. Những tác phẩm đầu tiên của ông bao gồm "Le barbier de Belleville" và "Le balayeur du roi" cho Marcel Amont, cùng với "Joseph" và "La sentinelle" cho Philippe Clay. Trong giai đoạn này, ông đã gặp gỡ và kết thân với Georges Brassens, người sau này trở thành một người bạn và cố vấn quan trọng trong sự nghiệp của ông. Ông cũng gửi lời bài hát của mình cho Marguerite Monnot, nhạc sĩ sáng tác cho Édith Piaf, người đã phổ nhạc cho các bài "Méphisto" và "Le Sentier de la guerre".
2.3. Khởi đầu sự nghiệp âm nhạc
Năm 1949, Claude Nougaro thực hiện nghĩa vụ quân sự trong Quân đoàn Lê dương Pháp tại Rabat, Maroc. Đến năm 1959, ông bắt đầu biểu diễn ca hát để kiếm sống tại Lapin Agile, một quán rượu âm nhạc (cabaret) nổi tiếng ở Montmartre, Paris. Chính tại đây, ông đã gặp gỡ Sylvie, người sau này trở thành vợ ông.
Năm 1962, Nougaro quyết định tự mình trình bày các tác phẩm của mình. Hai ca khúc "Une petite fille" và "Cécile ma fille", được ông dành tặng cho cô con gái sinh năm 1962 và người vợ Sylvie, đã giúp ông ngay lập tức được công chúng biết đến rộng rãi. Trước đó, ông đã bắt đầu tiếp cận khán giả lớn hơn thông qua việc tham gia các buổi hòa nhạc của Dalida, một ca sĩ nổi tiếng người Ý gốc Ai Cập.
2.4. Giai đoạn danh tiếng và các tác phẩm chính
Sự nghiệp đang lên của Claude Nougaro gặp phải một trở ngại vào năm 1963 khi ông gặp một tai nạn xe hơi khiến ông phải bất động trong nhiều tháng. Tuy nhiên, năm sau đó, ông đã có chuyến đi đến Brazil, một trải nghiệm có ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách âm nhạc của ông. Ông tiếp tục biểu diễn tại nhiều khán phòng danh tiếng như Paris Olympia và Théâtre de la Ville ở Paris, cùng với Palais d'Hiver ở Lyon.
Năm 1965, sau cái chết của người bạn Jacques Audiberti, Nougaro đã sáng tác bài hát "Chanson pour le maçon" để tưởng nhớ ông. Các sự kiện tháng 5 năm 1968 ở Pháp đã truyền cảm hứng cho ông viết nên ca khúc mạnh mẽ "Paris Mai", một lời kêu gọi cho cuộc sống. Tuy nhiên, bài hát này sau đó đã bị cấm phát sóng trên các phương tiện truyền thông do nội dung nhạy cảm của nó trong bối cảnh chính trị lúc bấy giờ. Cùng năm đó, ông đã thu âm album trực tiếp đầu tiên của mình tại Olympia, mang tên Une soirée avec Claude Nougaro.

Sự nghiệp của ông tiếp tục phát triển với nhiều thành công nổi bật, được đánh dấu bằng các ca khúc như "Le jazz et la java", "Tu verras", "Île de Ré", "Armstrong", "Toulouse", và "Petit taureau".
2.5. Sự nghiệp giai đoạn sau và giải thưởng
Năm 1984, công ty thu âm của Claude Nougaro đã không gia hạn hợp đồng với ông. Tìm kiếm nguồn cảm hứng mới, Nougaro đã đến New York. Tại đây, ông đã tự mình viết và thu âm một đĩa nhạc được tự tài trợ mang tên Nougayork. Thành công vang dội của album này đã gây bất ngờ lớn. Năm 1988, giải thưởng Victoires de la Musique đã vinh danh ông với các giải "album xuất sắc nhất" và "nghệ sĩ xuất sắc nhất". Từ năm 1993 đến 1997, ông tiếp tục phát hành ba album mới, củng cố vị thế của mình trong làng nhạc Pháp.
2.6. Sức khỏe và những năm cuối đời
Sức khỏe của Claude Nougaro bắt đầu suy giảm sau năm 1995, khi ông phải trải qua một cuộc phẫu thuật tim. Đến năm 2003, tình trạng sức khỏe không cho phép ông xuất hiện tại Lễ hội du Verbe ở Toulouse. Tuy nhiên, từ năm 1998 đến 2004, ông vẫn dành nhiều thời gian cho các buổi hòa nhạc và lễ hội, đồng thời phát hành một album nhằm gây quỹ ủng hộ trẻ em mắc AIDS, thể hiện tinh thần nhân ái và trách nhiệm xã hội của mình.
2.7. Qua đời
Sau khi trải qua một cuộc phẫu thuật nữa vào đầu năm 2004, Claude Nougaro đã qua đời vì ung thư vào tháng 3 năm 2004, hưởng thọ 74 tuổi.
3. Phong cách âm nhạc và ảnh hưởng
Phong cách âm nhạc của Claude Nougaro là sự kết hợp độc đáo và đa dạng, chủ yếu lấy cảm hứng từ nhạc jazz Mỹ và nhạc Brazil. Ông đã hòa trộn một cách điêu luyện những nhịp điệu và hòa âm phức tạp của jazz từ các nghệ sĩ như Charles Mingus, Louis Armstrong, Dave Brubeck, và Sonny Rollins với sự tinh tế và sôi động của nhạc Brazil từ Antonio Carlos Jobim, Baden Powell de Aquino, và Chico Buarque.
Lời ca của Nougaro đặc trưng bởi chất thơ, sự dí dỏm và khả năng kể chuyện. Ông thường sử dụng ngôn ngữ phong phú, hình ảnh sống động và các phép chơi chữ để truyền tải thông điệp. Các bài hát của ông không chỉ là những giai điệu bắt tai mà còn là những tác phẩm văn học nhỏ, phản ánh cuộc sống, tình yêu, và những vấn đề xã hội. Sự kết hợp giữa giọng hát mạnh mẽ, đầy cảm xúc và khả năng viết lời xuất sắc đã tạo nên một phong cách âm nhạc không thể nhầm lẫn, giúp ông định vị mình là một trong những nghệ sĩ độc đáo và có ảnh hưởng nhất của Pháp.
4. Đĩa nhạc
Claude Nougaro đã phát hành một danh mục đĩa nhạc phong phú, bao gồm nhiều album phòng thu và album trực tiếp, thể hiện sự nghiệp âm nhạc đa dạng và bền bỉ của ông.
4.1. Album phòng thu
- 1958 : Claude Nougaro (album Président)
- 1962 : Claude Nougaro
- 1964 : Claude Nougaro n°2
- 1966 : Bidonville
- 1967 : Petit taureau
- 1971 : Sœur âme
- 1973 : Locomotive d'or
- 1974 : Récréation
- 1975 : Femmes et famines
- 1976 : Plume d'ange
- 1978 : Tu verras
- 1980 : Assez !
- 1981 : Chansons nettes
- 1983 : Ami-chemin
- 1985 : Bleu blanc blues
- 1987 : Nougayork
- 1989 : Pacifique
- 1993 : Chansongs
- 1997 : L'Enfant phare
- 2000 : Embarquement immédiat
4.2. Album trực tiếp
- 1969 : Une soirée avec Claude Nougaro (L'Olympia, 2LP)
- 1977 : Nougaro 77 (L'Olympia, 2LP)
- 1979 : Nougaro 79
- 1982 : Au New Morning
- 1989 : Zénith made in Nougaro
- 1991 : Une voix dix doigts (2CD)
- 1995 : The best de scène (2CD)
- 1999 : Hombre et lumière (thu âm tại Toulouse, 2CD)
- 2002 : Au Théâtre des Champs-Elysées (2CD)
4.3. Phát hành sau khi mất
- 2004 : La Note bleue
- 2008 : Claude Nougaro (album Président)
5. Tác phẩm viết
Ngoài sự nghiệp âm nhạc lừng lẫy, Claude Nougaro còn là một nhà văn và nhà thơ, đã xuất bản một số tác phẩm thể hiện tài năng ngôn ngữ của mình.
- L'ivre de mots (2002)
- Fables de ma fontaine (2003)
6. Đánh giá và Di sản
Claude Nougaro để lại một di sản nghệ thuật và xã hội sâu sắc, được giới phê bình và công chúng đánh giá cao, đồng thời có tác động lâu dài đến nền văn hóa Pháp.
6.1. Đánh giá phê bình và giải thưởng
Claude Nougaro được giới phê bình âm nhạc và công chúng đón nhận nồng nhiệt nhờ sự độc đáo trong phong cách và chiều sâu trong lời ca. Ông đã nhận được nhiều giải thưởng quan trọng trong sự nghiệp của mình. Đáng chú ý nhất, vào năm 1988, ông đã được vinh danh tại giải thưởng Victoires de la Musique với các danh hiệu "album xuất sắc nhất" và "nghệ sĩ xuất sắc nhất", khẳng định vị thế của ông như một trong những trụ cột của âm nhạc Pháp đương đại.
6.2. Tác động xã hội và đóng góp
Các tác phẩm và hoạt động của Claude Nougaro không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn có tác động tích cực đến xã hội, thể hiện qua nhiều khía cạnh. Ông thường lồng ghép các thông điệp xã hội vào lời ca của mình, phản ánh những vấn đề thời sự và kêu gọi sự suy ngẫm. Ví dụ điển hình là bài hát "Paris Mai", được sáng tác trong bối cảnh các sự kiện tháng 5 năm 1968, một lời kêu gọi mạnh mẽ cho cuộc sống và tự do. Mặc dù bị cấm phát sóng, tác phẩm này vẫn thể hiện tinh thần dũng cảm của ông trong việc bày tỏ quan điểm.
Ngoài ra, Nougaro còn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện. Một trong những đóng góp đáng kể là album ông phát hành nhằm gây quỹ ủng hộ trẻ em mắc AIDS, thể hiện lòng nhân ái và trách nhiệm của một nghệ sĩ đối với cộng đồng. Di sản của Claude Nougaro không chỉ nằm ở những bản hit hay phong cách âm nhạc độc đáo mà còn ở vai trò của ông như một tiếng nói nghệ thuật có lương tâm xã hội, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa và tinh thần của Pháp.