1. Tiểu sử và bối cảnh ban đầu
Stephen Alan Harper sinh ra tại Seaham, County Durham, Anh. Anh lớn lên tại làng khai thác mỏ Easington, cũng thuộc County Durham. Từ nhỏ, Harper đã có niềm đam mê với bóng đá và thần tượng của anh là thủ môn Bruce Grobbelaar. Trận đấu bóng đá đầu tiên anh được chứng kiến trực tiếp là tại sân vận động Anfield, nơi anh theo dõi Liverpool giành chiến thắng 2-0 trong mùa giải 1982-1983.
1.1. Thời thơ ấu và giáo dục
Harper theo học tại Trường tổng hợp Easington và sau đó theo học ngành Thể thao tại East Durham College. Anh cũng từng được đề nghị một suất học tại Đại học Liverpool John Moores. Song song với sự nghiệp bóng đá, Harper đã lấy bằng cử nhân khoa học xã hội từ Open University, anh hoàn thành chương trình học này trong khi vẫn đang thi đấu cho đội dự bị của Newcastle. Điều này cho thấy Harper là một người không ngừng học hỏi và phát triển bản thân. Harper cũng là một người hâm mộ Sunderland từ thời thơ ấu.
2. Sự nghiệp cầu thủ
Stephen Alan Harper có một sự nghiệp cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp kéo dài, chủ yếu gắn bó với Newcastle United trước khi chuyển đến các câu lạc bộ khác trong những năm cuối sự nghiệp.
2.1. Newcastle United (1993-2013)
Harper đã dành phần lớn sự nghiệp thi đấu của mình tại Newcastle United, trải qua nhiều giai đoạn khác nhau từ vị trí thủ môn dự bị cho đến khi trở thành lựa chọn số một.
2.1.1. Những năm đầu và các lần cho mượn
Vào năm 1993, Harper được Newcastle United ký hợp đồng từ câu lạc bộ địa phương Seaham Red Star với một khoản phí danh nghĩa. Ban đầu, anh được xem là thủ môn dự bị cho Pavel Srníček, sau đó là Shaka Hislop và sau cùng là Shay Given. Để tích lũy kinh nghiệm, Harper đã trải qua nhiều thời gian cho mượn tại các câu lạc bộ khác nhau, bao gồm Bradford City, Gateshead, Stockport County, Hartlepool United và Huddersfield Town. Anh có trận ra mắt đội một cho Newcastle vào năm 1998, khi vào sân từ băng ghế dự bị trong hiệp hai trận đấu với Wimbledon. Ở giai đoạn này, Harper đã đạt được một thành tích hiếm có: anh đã thi đấu ở cả 5 giải đấu hàng đầu của bóng đá Anh.
2.1.2. Vai trò dự bị và các lần ra sân không thường xuyên
Trong suốt sự nghiệp tại Newcastle, Harper thường xuyên phải cạnh tranh với Shay Given để giành suất bắt chính. Anh từng nhiều lần suýt soán được vị trí của Given, đáng chú ý nhất là vào mùa giải 1998-1999. Harper đã ra sân trong trận chung kết Cúp FA 1999, nơi Newcastle để thua 2-0 trước Manchester United. Huấn luyện viên khi đó, Ruud Gullit, dường như tin tưởng Harper hơn Given. Tuy nhiên, khi mùa giải 1999-2000 bắt đầu, Gullit từ chức và Harper lại trở về vai trò thủ môn thứ hai, mặc dù anh vẫn có một thời gian ngắn được ra sân trong đội hình chính khi Given bị chấn thương.
Vào năm 2002, Harper đã có một số lần ra sân tại UEFA Champions League, nổi bật nhất là trận đấu với Juventus tại sân St James' Park. Trong trận này, Harper đã giữ sạch lưới, giúp Newcastle giành chiến thắng 1-0 trước nhà vô địch Ý, qua đó giúp đội vượt qua vòng bảng của giải đấu. Trong thời gian ở Newcastle, Harper từng bày tỏ mong muốn được thi đấu thường xuyên hơn và thậm chí đã nộp đơn xin chuyển nhượng (tương tự như Given đã làm khi Harper được Gullit ưu tiên). Anh được liên hệ với nhiều câu lạc bộ như West Bromwich Albion, Celtic, Watford, Rangers và Liverpool, nhưng không có thương vụ nào thành hiện thực.
Tháng 6 năm 2006, Harper một lần nữa bày tỏ nguyện vọng được đá chính. Huấn luyện viên Glenn Roeder đã cố gắng thuyết phục anh ở lại, và Harper đã ký một hợp đồng mới giữ anh ở lại St James' Park cho đến tháng 6 năm 2009. Chấn thương của Given vào đầu mùa giải 2006-2007 đã tạo cơ hội cho Harper chứng tỏ khả năng. Dù khởi đầu không mấy suôn sẻ với trận thua 0-2 trước Liverpool vào ngày 20 tháng 9 năm 2006 (lần đầu tiên anh đá chính tại giải vô địch quốc gia sau 15 tháng), trong đó anh để thủng lưới một cú lốp bóng từ khoảng cách 65 yd của Xabi Alonso sau khi trượt chân, Harper vẫn có những màn trình diễn xuất sắc trong mùa giải. Một trong số đó là pha cứu thua tuyệt vời trước Manchester City vào đầu tháng 11. Harper cũng có thêm cơ hội ra sân khi Given dính chấn thương lần thứ ba cuối mùa giải đó, điểm nhấn là việc giữ sạch lưới trước Chelsea, một thành tích mà chỉ có hai thủ môn khác đạt được trong mùa giải đó. Đây là mùa giải đầu tiên Harper thi đấu liên tục các trận đấu tại giải vô địch quốc gia kể từ năm 2001.
Vào ngày 26 tháng 7 năm 2007, Harper vào sân thay người trong một trận giao hữu với Celtic và thi đấu ở vị trí tiền đạo - một vai trò mà anh thỉnh thoảng được thử nghiệm trong sự nghiệp. Harper tiếp tục là thủ môn của Newcastle vào đầu mùa giải 2007-2008 dưới thời huấn luyện viên mới Sam Allardyce. Với việc Given đang gặp chấn thương háng và thủ môn trẻ Tim Krul được cho mượn tại Falkirk, Harper đã có cơ hội đá chính sáu trận đầu tiên tại giải vô địch quốc gia và giữ sạch lưới hai trận. Tuy nhiên, anh lại mất vị trí khi Given bình phục. Sau đó, một chấn thương khác của Given vào cuối mùa giải đã giúp Harper có thêm những lần ra sân dưới thời huấn luyện viên mới Kevin Keegan, người đã đưa anh đến Newcastle. Sau một loạt các màn trình diễn tốt, Harper một lần nữa được liên hệ để chuyển đến một câu lạc bộ khác. Liverpool đã bày tỏ sự quan tâm đến việc ký hợp đồng với anh làm thủ môn dự bị cho Pepe Reina. Keegan đã phản ứng bằng cách khẳng định ý định giữ Harper và công nhận kỷ lục của anh khi chỉ để thủng lưới một lần trong hơn 7.5 giờ thi đấu.
2.1.3. Trở thành thủ môn số một
Tháng 1 năm 2009, Harper ký hợp đồng mới, giữ anh ở lại Newcastle đến năm 2012, đánh dấu năm thứ 19 của anh tại câu lạc bộ. Trong kỳ chuyển nhượng cùng tháng đó, Shay Given chuyển đến Manchester City, nâng cao vị trí của Harper trong đội. Như vậy, sau gần 16 năm, Harper cuối cùng cũng trở thành thủ môn số một ở tuổi 33. Anh đã đáp lại sự tin tưởng của ban huấn luyện bằng những màn trình diễn ấn tượng, bao gồm nhiều pha cứu thua đẳng cấp thế giới. Harper được đánh giá là thủ môn xuất sắc nhất tại Championship mùa giải đó, giữ kỷ lục câu lạc bộ với 21 trận sạch lưới trong 37 trận và chỉ để thủng lưới 35 bàn (trung bình chưa đến một bàn mỗi trận).
Vào ngày 6 tháng 3 năm 2010, Harper có trận đấu thứ 50 liên tiếp tại giải vô địch quốc gia cho Newcastle trong chiến thắng 6-1 trước Barnsley. Đây là chuỗi trận đá chính dài nhất trong toàn bộ sự nghiệp của anh.
Ngày 23 tháng 3 năm 2010, Harper ghi nhận trận giữ sạch lưới thứ 19 của mùa giải sau khi Newcastle đánh bại Doncaster Rovers 1-0 tại Sân vận động Keepmoat. Thành tích này đã phá vỡ kỷ lục giữ sạch lưới của câu lạc bộ, vốn đã tồn tại từ lần cuối Newcastle thăng hạng vào mùa giải 1992-1993. Newcastle cuối cùng đã được thăng hạng và giành chức vô địch giải đấu sau chiến thắng 2-0 trên sân khách trước Plymouth Argyle. Harper xem chức vô địch này là đỉnh cao trong sự nghiệp của mình.
2.1.4. Những năm cuối sự nghiệp và rời câu lạc bộ
Vào ngày 18 tháng 9 năm 2010, Harper dính chấn thương (rách cơ bắp chân) trong một pha tranh chấp với Jermaine Beckford trong chiến thắng 1-0 trên sân khách trước Everton, buộc anh phải rời sân trong hiệp một. Ngày 22 tháng 9, xác nhận rằng anh sẽ phải nghỉ thi đấu ít nhất ba tháng. Tuy nhiên, vào cuối tháng 10 năm 2010, huấn luyện viên Chris Hughton thông báo Harper có thể trở lại sau khoảng 3 tuần, sau khi "hồi phục rất tốt" và sẽ trở lại trong "tình trạng tốt". Harper trở lại tập luyện vào tháng 12 năm 2010 và có mặt trên băng ghế dự bị trong trận đấu đầu tiên của tân huấn luyện viên Alan Pardew, giúp đội đánh bại Liverpool 3-1. Dù Tim Krul tiếp tục giữ vị trí của mình trong trận thua 0-2 trước Tottenham Hotspur vào ngày 28 tháng 12, Harper đã trở lại làm thủ môn số một trong trận đấu với Wigan Athletic trên sân khách, kết thúc với chiến thắng 1-0. Harper duy trì vị trí của mình trong suốt tháng 1 và 2. Đến mùa giải 2011-2012, Harper một lần nữa mất vị trí vào tay Krul và thường xuyên không có tên trong danh sách dự bị.
Vào ngày 24 tháng 10 năm 2011, Harper gia nhập đội bóng Football League Championship Brighton & Hove Albion theo một hợp đồng cho mượn kéo dài một tháng. Anh có trận ra mắt cùng ngày trong trận thua 0-1 trước West Ham United.
Vào mùa hè trước mùa giải 2012-2013, Krul được trao áo số 1, số áo trước đây của Harper, và Harper chuyển sang áo số 37. Ngày 23 tháng 8 năm 2012, Harper có lần ra sân đầu tiên cho Newcastle sau 15 tháng trong trận đấu với Atromitos tại vòng play-off UEFA Europa League, trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 1-1. Ngày 17 tháng 9 năm 2012, trong một trận đấu với Everton, Harper đã có một hành động thể thao khi yêu cầu trọng tài Mike Jones không rút thẻ phạt Victor Anichebe vì pha vào bóng chậm đối với chính anh. Ngày 22 tháng 3 năm 2013, Newcastle thông báo rằng Harper sẽ rời câu lạc bộ vào cuối mùa giải 2012-2013, qua đó kết thúc 20 năm phục vụ của anh tại đội bóng. Vào ngày 12 tháng 5 năm 2013, Harper được tung vào sân thay cho Rob Elliot sau khi cầu thủ này nhận thẻ vàng thứ hai trong trận đấu với Queens Park Rangers. Anh đã thi đấu 10 phút cuối trận mà không để thủng lưới bàn nào, và Newcastle đã chính thức trụ hạng.
Ngày 19 tháng 5 năm 2013, Harper thi đấu trận cuối cùng của mình trong màu áo Newcastle, làm đội trưởng trong trận thua 0-1 trước Arsenal. Harper đã giải nghệ bóng đá chuyên nghiệp sau khi hợp đồng của anh với Newcastle hết hạn.
2.2. Hull City (2013-2015)
Vào ngày 11 tháng 7 năm 2013, có thông tin tiết lộ rằng câu lạc bộ mới thăng hạng Premier League, Hull City, đã đề nghị Stephen Harper một hợp đồng một năm để làm thủ môn dự bị cho thủ môn mới của họ là Allan McGregor. Hull trước đó đã từng tiếp cận Newcastle để mượn Harper vào tháng 1 năm 2012 dưới thời huấn luyện viên Nick Barmby. Harper đã trải qua cuộc kiểm tra y tế vào ngày 15 tháng 7.
Ngày 15 tháng 7 năm 2013, Hull City chính thức xác nhận việc ký hợp đồng với Harper dưới dạng chuyển nhượng tự do, với một hợp đồng một năm. Vào ngày 23 tháng 5 năm 2014, Harper ký hợp đồng mới một năm với Hull.
Vào ngày 11 tháng 9 năm 2013, Newcastle đã tổ chức một trận đấu tri ân Harper để vinh danh 20 năm anh gắn bó với câu lạc bộ, với sự góp mặt của các cựu cầu thủ A.C. Milan XI và các cựu cầu thủ Newcastle, bao gồm Alan Shearer, Nolberto Solano, John Beresford, Darren Peacock, Nikos Dabizas, Lee Bowyer, Rob Lee, Ruel Fox, David Ginola, Peter Beardsley, Faustino Asprilla, Joey Barton, Shay Given và Andy Cole, cùng với cựu huấn luyện viên Sunderland Paolo Di Canio. Trận đấu kết thúc với chiến thắng 2-1 của Milan trên chấm luân lưu, và đã quyên góp được 300.00 K GBP cho các hoạt động từ thiện.
Đầu mùa giải 2014-2015, Harper dính chấn thương cơ bắp chân trong buổi tập, khiến anh phải nghỉ thi đấu một thời gian. Vào ngày 28 tháng 5 năm 2015, Hull City đã thông báo chấm dứt hợp đồng với Harper và năm cầu thủ khác do hết hạn hợp đồng vào cuối mùa giải 2014-2015.
2.3. Sunderland (2016)
Vào ngày 22 tháng 1 năm 2016, Harper ký hợp đồng với câu lạc bộ thời thơ ấu của mình, đội bóng Premier League Sunderland, cho đến cuối mùa giải 2015-2016. Anh được đưa về để làm phương án dự phòng cho các thủ môn Jordan Pickford và Vito Mannone. Ngày 10 tháng 6, Sunderland thông báo rằng Harper sẽ không được đề nghị hợp đồng mới.
3. Sự nghiệp huấn luyện
Vào ngày 18 tháng 8 năm 2016, Stephen Harper gia nhập Newcastle United với tư cách là huấn luyện viên thủ môn học viện. Anh rời câu lạc bộ vào ngày 14 tháng 5 năm 2019, sau khi gia nhập ban huấn luyện của đội tuyển quốc gia Bắc Ireland vào ngày 19 tháng 3 năm 2019. Harper tái gia nhập Newcastle vào ngày 22 tháng 11 năm 2019 với vai trò huấn luyện viên đội một, trong khi vẫn tiếp tục công việc của mình với đội tuyển quốc gia Bắc Ireland.
4. Đời tư và các hoạt động khác
Ngoài sự nghiệp bóng đá, Stephen Harper còn là một trọng tài bóng đá được Hiệp hội bóng đá Anh phê duyệt, là một trong số ít cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp đã có được chứng chỉ trọng tài. Harper đã cân nhắc việc trở thành một trọng tài sau khi giải nghệ thi đấu.
Anh có bằng cử nhân khoa học xã hội từ Open University, mà anh đã theo học trong khi còn thi đấu cho đội dự bị của Newcastle. Harper cũng thích đọc sách và chơi golf với cựu đồng đội ở Newcastle United là Alan Shearer. Ngoài ra, Harper còn có niềm yêu thích với môn cricket. Anh đã ký hợp đồng với Câu lạc bộ Cricket Murton ở Giải bóng đá Cricket Durham vào tháng 7 năm 2013. Tuy nhiên, thời gian ngắn anh trở lại sân cricket chỉ kéo dài hai trận đấu, khi cơ hội trở lại với bóng đá chuyên nghiệp xuất hiện.
5. Thống kê sự nghiệp
| Câu lạc bộ | Mùa giải | Giải đấu | Cúp FA | Cúp Liên đoàn | Châu Âu | Tổng cộng | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Giải đấu | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | ||
| Newcastle United | 1993-94 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 0 | 0 | |
| 1994-95 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 1995-96 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 0 | 0 | ||
| 1996-97 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 1997-98 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 1998-99 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 8 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 0 | |
| 1999-2000 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 18 | 0 | 4 | 0 | 1 | 0 | 6 | 0 | 29 | 0 | |
| 2000-01 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 5 | 0 | 2 | 0 | 3 | 0 | - | 10 | 0 | ||
| 2001-02 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 | |
| 2002-03 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 2 | 0 | 3 | 0 | |
| 2003-04 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 2 | 0 | |
| 2004-05 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 2 | 0 | 2 | 0 | 1 | 0 | 2 | 0 | 7 | 0 | |
| 2005-06 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | |
| 2006-07 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 18 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 5 | 0 | 25 | 0 | |
| 2007-08 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 21 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 21 | 0 | ||
| 2008-09 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 16 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 16 | 0 | ||
| 2009-10 | Championship | 45 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 45 | 0 | ||
| 2010-11 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 18 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 18 | 0 | ||
| 2011-12 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 0 | 0 | ||
| 2012-13 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 6 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 0 | 9 | 0 | |
| Tổng cộng | 157 | 0 | 10 | 0 | 12 | 0 | 20 | 0 | 199 | 0 | ||
| Bradford City (cho mượn) | 1995-96 | Division Two | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 1 | 0 | |
| Gateshead (cho mượn) | 1996-97 | Football Conference | 12 | 0 | 0 | 0 | - | - | 12 | 0 | ||
| Stockport County (cho mượn) | 1996-97 | Division Two | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 0 | 0 | |
| Hartlepool United (cho mượn) | 1997-98 | Division Three | 15 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 15 | 0 | |
| Huddersfield Town (cho mượn) | 1997-98 | Division One | 24 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | - | 26 | 0 | |
| Brighton & Hove Albion (cho mượn) | 2011-12 | Championship | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 5 | 0 | |
| Hull City | 2013-14 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 13 | 0 | 4 | 0 | 2 | 0 | - | 19 | 0 | |
| 2014-15 | Giải bóng đá Ngoại hạng Anh | 10 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 12 | 0 | |
| Tổng cộng | 23 | 0 | 5 | 0 | 3 | 0 | 0 | 0 | 31 | 0 | ||
| Tổng cộng sự nghiệp | 237 | 0 | 17 | 0 | 15 | 0 | 20 | 0 | 289 | 0 | ||
6. Danh hiệu
Stephen Alan Harper đã đạt được các danh hiệu và thành tích đáng chú ý sau trong sự nghiệp của mình:
Với Newcastle United
- Giải bóng đá Hạng nhất Anh: 2009-10
Với Hull City
- Á quân Cúp FA: 2013-14