1. Cuộc đời và Sự nghiệp Học thuật
Sorin Cîmpeanu sinh ra tại Bucharest vào ngày 18 tháng 4 năm 1968. Ông đã có một hành trình học vấn và sự nghiệp học thuật vững chắc, nắm giữ nhiều vị trí quan trọng trong các tổ chức giáo dục và khoa học.
1.1. Thời thơ ấu và Giáo dục
Năm 1986, Sorin Cîmpeanu tốt nghiệp trường Cao đẳng Quốc gia Saint Sava tại Bucharest. Sau đó, vào năm 1991, ông tốt nghiệp Khoa Cải tạo Đất và Kỹ thuật Môi trường của Đại học Khoa học Nông nghiệp và Thú y Bucharest (USAMV). Sau khi tốt nghiệp đại học, trong một năm, ông làm kỹ sư thiết kế tại Viện Nghiên cứu và Thiết kế Cải tạo Đất.
1.2. Hoạt động Học thuật ban đầu
Năm 1992, ông bắt đầu sự nghiệp đại học của mình, trải qua tất cả các giai đoạn: chuẩn bị (1992-1995), trợ lý nghiên cứu (1995-1997), trưởng bộ môn (1997-2001), giảng viên (2001-2006) và giáo sư (từ năm 2006). Từ năm 2006, ông là người hướng dẫn tiến sĩ.
Ông từng là phó khoa của Khoa Cải tạo Đất và Kỹ thuật Môi trường tại USAMV (2004-2008), sau đó là trưởng khoa (2008-2012), và từ tháng 3 năm 2012 đến tháng 12 năm 2014, ông trở thành hiệu trưởng của trường đại học này.
Sorin Cîmpeanu là thành viên của nhiều hiệp hội và tổ chức chuyên nghiệp, bao gồm: Cục Quản lý Cải tạo Đất Quốc gia, Hiệp hội Kỹ sư Tổng hợp Romania, Quỹ Romania vì Phát triển Nông thôn, Hiệp hội Khoa học Đất Quốc gia, Hội đồng Hiệu trưởng Quốc gia, Ủy ban Quốc gia về Kiểm soát Hạn hán, Sa mạc hóa và Suy thoái Đất, Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật Nông thôn và Bảo vệ Môi trường, và Trung tâm Nghiên cứu trong lĩnh vực Công nghệ Sinh học.
2. Sự nghiệp Chính trị
Sự nghiệp chính trị của Sorin Cîmpeanu gắn liền với vai trò Bộ trưởng Bộ Giáo dục trong ba nhiệm kỳ khác nhau và một thời gian ngắn làm Quyền Thủ tướng. Các nhiệm kỳ này đều được đánh dấu bằng những cải cách quan trọng cũng như những tranh cãi liên quan đến vấn đề đạo văn.
2.1. Nhiệm kỳ Bộ trưởng Bộ Giáo dục
Sorin Cîmpeanu đã có ba nhiệm kỳ làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục, mỗi nhiệm kỳ đều có những chính sách và thách thức riêng biệt, đặc biệt là những tranh cãi liên quan đến vấn đề đạo văn và ứng phó với đại dịch.
2.1.1. Nhiệm kỳ thứ nhất
Cîmpeanu được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục Quốc gia trong Nội các Ponta IV vào ngày 17 tháng 12 năm 2014. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Cîmpeanu đã khởi xướng Pháp lệnh Khẩn cấp gây tranh cãi, cho phép ân xá những người đạo văn, cho phép các tiến sĩ từ bỏ học vị của mình. Điều này diễn ra trong bối cảnh cựu Thủ tướng Victor Ponta bị cáo buộc đạo văn luận án tiến sĩ của ông. Sau đó, các nhà lập pháp đã bỏ phiếu phản đối pháp lệnh này.
Vào thời điểm đó, Cîmpeanu không thuộc một đảng phái chính trị nào; ông được đề xuất và ủng hộ cho vị trí giáo dục trong chính phủ Ponta bởi lãnh đạo Đảng Bảo thủ, Daniel Constantin. Ông là hiệu trưởng tạm thời của Đại học Nông nghiệp Bucharest và chủ tịch tạm thời của Hội đồng Hiệu trưởng Quốc gia.
2.1.2. Nhiệm kỳ thứ hai và thứ ba
Lần này, với tư cách là thành viên của Đảng Tự do Quốc gia (PNL), Cîmpeanu một lần nữa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục vào ngày 23 tháng 12 năm 2020, trong Nội các Cîțu. Lý do được đưa ra bởi chủ tịch PNL lúc bấy giờ, Ludovic Orban, là "Cîmpeanu là người đảm bảo thực hiện chương trình România Educată (Romania được Giáo dục)", chương trình này lần đầu tiên được công bố vào năm 2016 bởi Tổng thống Romania Klaus Iohannis. Việc ông được bổ nhiệm vào Nội các Cîțu đã bị chỉ trích do những hoạt động của ông trong nhiệm kỳ đầu tiên, đặc biệt là liên quan đến luật "bảo vệ những người bị phát hiện đạo văn luận án học thuật". Vào ngày 25 tháng 11 năm 2021, ông tiếp tục được bổ nhiệm vào cùng vị trí Bộ trưởng trong Nội các Ciucă, kế nhiệm Nội các Cîțu, cho nhiệm kỳ thứ ba của mình.
Tuy nhiên, cả nhiệm kỳ thứ hai và thứ ba của ông đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19, gây ra tác động đáng kể đến giáo dục. Đại dịch đã dẫn đến việc đóng cửa trường học trên toàn quốc ở Romania từ ngày 11 tháng 3 năm 2020, ngoại trừ giai đoạn từ ngày 14 tháng 9 đến ngày 8 tháng 11, khi các trường học mở cửa hoàn toàn hoặc một phần ở những địa phương có tỷ lệ lây nhiễm dưới 3/1.000 dân. Biện pháp đóng cửa trường học và chuyển sang học trực tuyến không còn được áp dụng trên toàn quốc nữa sau khi trường học mở cửa trở lại vào ngày 8 tháng 2 năm 2021, với việc học trực tiếp được coi là mục tiêu quan trọng nhất.
Năm 2022, Cîmpeanu khởi xướng một số cải cách, bắt đầu với cấu trúc năm học của Romania, chẳng hạn như chuyển ngày khai giảng sang thứ Hai đầu tiên của tháng 9 và chuyển từ hai học kỳ sang năm "mô-đun", sau đó tiếp tục với các luật giáo dục mới. Các cải cách này đã nhận được sự chỉ trích đáng kể, thậm chí dẫn đến một kiến nghị yêu cầu "sa thải Cîmpeanu và rút lại các luật giáo dục", coi các luật này là "một động lực mới cho [...] ngành công nghiệp dạy thêm và ngành công nghiệp đạo văn". Bản thân Cîmpeanu cũng đã bị cáo buộc đạo văn. Cîmpeanu đã phản hồi các cáo buộc bằng cách lập luận rằng chúng nhằm mục đích ngăn chặn việc thông qua các luật giáo dục. Vào ngày 29 tháng 9 năm 2022, ông đã từ chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục dưới áp lực dư luận sau những cáo buộc rằng ông đã đạo văn một khóa học đại học mà ông đã giảng dạy.
2.2. Nhiệm kỳ Quyền Thủ tướng
Sau khi được bổ nhiệm làm Quyền Thủ tướng, Cîmpeanu đã trấn an các nhà đầu tư và chủ nợ rằng "Romania là và phải duy trì là một yếu tố ổn định". Ông cũng nói với người dân Romania rằng cần có một nền kinh tế cân bằng nhất có thể để duy trì niềm tin vào đất nước.
Ông cũng cho biết chính phủ lâm thời sẽ tiếp tục làm việc về các kế hoạch ngân sách năm 2016 của đất nước, mặc dù chính phủ này không có quyền ban hành luật mới.
3. Hoạt động Khoa học và Nghiên cứu
Sorin Cîmpeanu đã viết hơn 80 bài báo khoa học và 11 sách chuyên khảo/giáo trình đại học, tham gia hơn 60 dự án với tư cách là thành viên của nhóm chuyên gia hoặc tư vấn chuyên gia, trong đó có ba dự án quốc tế.
Từ năm 2012, Cîmpeanu là thành viên thông tấn của Viện Khoa học Kỹ thuật Romania, thành viên thông tấn của Viện Khoa học Nông nghiệp và Lâm nghiệp "Gheorghe Ionescu Șișești" và tổng thư ký của Hội đồng Quốc gia về Chứng nhận Học vị, Bằng cấp và Chứng chỉ Đại học. Từ năm 2013, ông là chủ tịch của Hội đồng Hiệu trưởng Quốc gia Romania.
4. Giải thưởng và Danh hiệu
Sorin Cîmpeanu đã được trao tặng danh hiệu Tiến sĩ danh dự từ một số trường đại học Romania: Đại học Kỹ thuật Gheorghe Asachi của Iași (2014), Đại học Khoa học Nông nghiệp và Thú y Bucharest (2015), Đại học Craiova (2017), Học viện Lục quân Nicolae Bălcescu (2018), Đại học Ovidius từ Constanța (2018), Học viện Nghiên cứu Kinh tế Bucharest (2018), và Đại học Khoa học Nông nghiệp và Thú y Cluj-Napoca (2018).
Năm 2002, ông được vinh danh với giải thưởng "In Hoc Signo Vinces" cho hoạt động nghiên cứu của mình bởi Hội đồng Quốc gia Nghiên cứu Khoa học trong Giáo dục Đại học. Năm 2004, ông nhận Huân chương "Công lao Giáo dục" do Phủ Tổng thống Romania trao tặng. Năm 2013, ông nhận danh hiệu "Nhân vật của năm vì một Romania Châu Âu", do Quỹ EUROLINK - Ngôi nhà Châu Âu trao.
5. Đánh giá và Phê bình
Sự nghiệp công khai của Sorin Cîmpeanu, đặc biệt trong vai trò Bộ trưởng Bộ Giáo dục, đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều và chỉ trích gay gắt, chủ yếu liên quan đến các chính sách về đạo văn và cải cách giáo dục.
Một trong những tranh cãi lớn nhất trong nhiệm kỳ Bộ trưởng Bộ Giáo dục đầu tiên của ông (2014-2015) là việc ông khởi xướng Pháp lệnh Khẩn cấp cho phép ân xá những người đạo văn. Pháp lệnh này đã gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ công chúng và giới học thuật, đặc biệt là khi nó được đưa ra trong bối cảnh cựu Thủ tướng Victor Ponta bị cáo buộc đạo văn luận án tiến sĩ. Việc pháp lệnh này sau đó bị các nhà lập pháp bác bỏ cho thấy sự thiếu chấp nhận của xã hội đối với một chính sách có khả năng làm suy yếu tính chính trực trong giáo dục.
Khi ông được bổ nhiệm lại làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục vào năm 2020 và 2021, bất chấp lời giải thích từ phía Đảng Tự do Quốc gia rằng ông là người bảo đảm cho chương trình "Romania được Giáo dục", việc bổ nhiệm của ông vẫn bị chỉ trích dữ dội. Lý do chính là những hoạt động gây tranh cãi của ông trong nhiệm kỳ đầu tiên, đặc biệt là chính sách được cho là "bảo vệ những người bị phát hiện đạo văn luận án học thuật". Điều này đặt ra câu hỏi về cam kết của chính phủ đối với việc chống đạo văn và nâng cao chất lượng học thuật.
Năm 2022, những cải cách giáo dục do Cîmpeanu khởi xướng, bao gồm thay đổi cấu trúc năm học và đề xuất các luật giáo dục mới, cũng gặp phải sự phản đối đáng kể. Một kiến nghị yêu cầu sa thải ông và rút lại các dự luật giáo dục đã thu hút hàng ngàn chữ ký, với lý do các luật này "thúc đẩy ngành công nghiệp dạy thêm và ngành công nghiệp đạo văn". Những chỉ trích này cho thấy rằng các cải cách của ông bị coi là không giải quyết được các vấn đề cốt lõi của hệ thống giáo dục mà còn có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về đạo đức học thuật và chất lượng giáo dục.
Cuối cùng, bản thân Sorin Cîmpeanu cũng bị cáo buộc đạo văn một khóa học đại học mà ông đã giảng dạy. Mặc dù ông đã cố gắng biện minh rằng các cáo buộc nhằm mục đích ngăn chặn việc thông qua các luật giáo dục, nhưng áp lực từ dư luận đã dẫn đến việc ông phải từ chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục vào tháng 9 năm 2022. Vụ việc này đã làm tăng thêm những lo ngại về tính chính trực của các quan chức cấp cao trong lĩnh vực giáo dục và nhấn mạnh tầm quan trọng của trách nhiệm giải trình.