1. Cuộc đời
Cuộc đời của Flavius Valerius Severus trước khi trở thành hoàng đế được đánh dấu bởi xuất thân khiêm tốn và quá trình thăng tiến trong quân đội La Mã, đặc biệt là nhờ mối quan hệ với Galerius.
1.1. Xuất thân và bối cảnh
Severus có xuất thân khiêm tốn, sinh ra ở miền Bắc Illyria vào khoảng giữa thế kỷ 3. Không có nhiều ghi chép về gia đình ông, nhưng việc ông là một người lính đã giúp ông trở thành một ứng cử viên tiềm năng trong hệ thống Tứ đầu chế, vốn rất phụ thuộc vào lòng trung thành của quân đội.
1.2. Sự nghiệp quân ngũ
Severus gia nhập quân đội từ khi còn trẻ và thăng tiến qua các cấp bậc để trở thành một sĩ quan cấp cao trong Quân đội La Mã. Ông là bạn thân của Galerius, một trong các hoàng đế của Tứ đầu chế. Theo nhà sử học Lactantius, khi Galerius đề xuất bổ nhiệm Severus làm Caesar, Diocletianus ban đầu đã phản đối, nói rằng: "Cái gì! Tên vũ công đó, tên nghiện rượu quen thuộc đã biến đêm thành ngày và ngày thành đêm ư?". Tuy nhiên, Galerius vẫn kiên trì, khẳng định rằng Severus đã phục vụ trung thành với tư cách là người quản lý tài chính và cung cấp vật tư cho quân đội. Cuối cùng, Diocletianus đã đồng ý.
2. Hoàng đế
Sự nghiệp hoàng đế của Severus bắt đầu với việc được bổ nhiệm làm Caesar, sau đó thăng lên Augustus, nhưng nhanh chóng vướng vào cuộc nội chiến khốc liệt với Maxentius.
2.1. Bổ nhiệm làm Caesar
Vào ngày 1 tháng 5 năm 305, sau khi Diocletianus và Maximianus thoái vị, Severus được bổ nhiệm làm Caesar của Đế quốc Tây La Mã. Ông trở thành đồng nghiệp cấp dưới của Constantius I, người giữ tước hiệu Augustus ở nửa phía tây của đế quốc. Severus được giao quyền quản lý các tỉnh Ý và Tây Phi, những vùng lãnh thổ quan trọng đối với sự ổn định kinh tế và quân sự của đế quốc.
2.2. Thăng chức Augustus và cai trị
Tháng 7 năm 306, khi Constantius I qua đời ở Britannia, con trai ông là Constantine I ngay lập tức được binh lính tôn làm hoàng đế. Cùng lúc đó, Severus được Galerius thăng lên tước hiệu Augustus. Mặc dù Constantine được binh lính ủng hộ, Galerius vẫn công nhận các biểu tượng hoàng gia của Constantine và chấp nhận ông là một thành viên của Tứ đầu chế, nhưng chỉ với cấp bậc Caesar. Mặc dù có tước hiệu thấp hơn, Constantine kiểm soát phần lớn đế quốc Tây La Mã (gồm Britannia, Gaul và Hispania), để lại cho Severus quyền kiểm soát Ý và Tây Phi. Tuy nhiên, tính hợp pháp của Severus bị nhiều người ở phương Tây nghi ngờ vì ông không có được sự ủng hộ rộng rãi từ quân đội và người dân.
2.3. Nội chiến với Maxentius
Tháng 10 năm 306, Maxentius, con trai của cựu hoàng đế Maximian, nổi dậy ở Roma và tự xưng là Princeps (người cai trị) của Ý. Để dập tắt cuộc nổi loạn này, Galerius đã phái Severus dẫn quân đến đàn áp. Severus dẫn quân từ kinh đô của mình là Mediolanum (nay là Milano) tiến về Roma. Đội quân này trước đây từng do Maximian chỉ huy. Lo sợ sự xuất hiện của Severus, Maxentius đã đề nghị Maximian cùng cai trị đế quốc. Maximian chấp nhận, và khi Severus đến bao vây Roma, quân lính của ông đã đào ngũ sang phe Maxentius.
Severus buộc phải rút lui về Ravenna, một vị trí bất khả xâm phạm. Maximian đề nghị tha mạng cho ông và đối xử nhân đạo nếu ông đầu hàng trong hòa bình. Severus đã chấp nhận và đầu hàng vào khoảng tháng 4 năm 307. Mặc dù có sự đảm bảo của Maximian, Severus vẫn bị giam giữ như một tù nhân tại Tres Tabernae, gần Cisterna di Latina ngày nay.
3. Cái chết
Severus qua đời vào tháng 9 năm 307. Có nhiều giả thuyết về cái chết của ông. Một giả thuyết cho rằng ông bị Maxentius ra lệnh hành quyết. Một giả thuyết khác, được Lactantius ghi lại, là ông được phép tự sát bằng cách rạch tĩnh mạch. Cũng có ý kiến cho rằng Severus bị giết ở Ravenna.
Khi Galerius đích thân xâm lược Ý để đàn áp Maxentius và Maximian, hy vọng cứu Severus, nhưng ông cũng thất bại và phải rút lui, khiến số phận của Severus bị định đoạt. Các tài liệu vẫn được ban hành dưới tên ông vào tháng 9 năm 307, trong khi tin tức về cái chết của ông đã đến Ai Cập vào tháng 12 cùng năm.
4. Gia đình
Severus có một con trai tên là Flavius Severianus. Tuy nhiên, Flavius Severianus sau này đã bị Licinius xử tử vì tội phản quốc.
5. Đánh giá
Thời gian trị vì của Flavius Valerius Severus rất ngắn ngủi và đầy biến động, phản ánh sự bất ổn chính trị sâu sắc của Đế quốc La Mã trong giai đoạn Tứ đầu chế. Ông được bổ nhiệm vào vị trí Caesar và sau đó là Augustus trong một hệ thống quyền lực phức tạp, nơi các hoàng đế thường xuyên tranh giành quyền lực và sự ủng hộ của quân đội.
Mặc dù có kinh nghiệm quân sự và được Galerius tin tưởng, Severus lại thiếu sự ủng hộ rộng rãi từ binh lính và dân chúng ở phương Tây, đặc biệt là khi đối mặt với cuộc nổi dậy của Maxentius. Sự đào ngũ hàng loạt của quân đội ông cho thấy sự thiếu gắn kết và lòng trung thành cá nhân đối với Severus, một yếu tố quan trọng trong việc duy trì quyền lực trong thời kỳ đó. Cái chết của ông, dù là do bị hành quyết hay buộc phải tự sát, đã chấm dứt một triều đại ngắn ngủi và đầy bi kịch, đồng thời mở đường cho những cuộc xung đột quyền lực tiếp theo trong Tứ đầu chế, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống này và sự trỗi dậy của Constantine I. Vị trí Augustus ở phương Tây sau đó vẫn bỏ trống cho đến Hội nghị Carnuntum vào tháng 11 năm 308, nơi Licinius được bổ nhiệm làm hoàng đế mới.