1. Cuộc đời và Sự nghiệp Cầu thủ
Janne Andersson bắt đầu sự nghiệp cầu thủ từ năm 1979 và thi đấu chủ yếu ở vị trí tiền đạo cho các câu lạc bộ Thụy Điển.
1.1. Cuộc đời và Bối cảnh
Janne Andersson sinh ngày 29 tháng 9 năm 1962 tại Halmstad, Thụy Điển. Tên đầy đủ của ông là Jan Olof Andersson.
1.2. Sự nghiệp Cầu thủ
Sự nghiệp thi đấu của Andersson kéo dài 14 năm, từ năm 1979 đến 1993, tại nhiều câu lạc bộ Thụy Điển khác nhau. Ông chủ yếu thi đấu cho Alets IK, nhưng cũng từng có thời gian ngắn khoác áo IS Halmia và Laholms FK. Andersson chơi ở vị trí tiền đạo và được biết đến là một chân sút sung mãn. Ông là cầu thủ ghi bàn nhiều nhất mọi thời đại của Alets IK và thậm chí đã ghi năm bàn thắng trong lần ra sân cuối cùng cho câu lạc bộ này.
Dưới đây là các câu lạc bộ ông đã thi đấu:
- 1979-1986: Alets IK
- 1987: IS Halmia
- 1988-1992: Alets IK
- 1993: Laholms FK
2. Sự nghiệp Huấn luyện viên
Janne Andersson đã có một sự nghiệp huấn luyện phong phú, bắt đầu từ các câu lạc bộ nghiệp dư trước khi đạt được thành công lớn ở cấp độ chuyên nghiệp và dẫn dắt đội tuyển quốc gia.
2.1. Sự nghiệp Huấn luyện viên Sơ bộ
Trong những năm đầu sự nghiệp huấn luyện, Andersson đã dẫn dắt Alets IK và Laholms FK. Ông từng là cầu thủ kiêm huấn luyện viên cho Alets IK từ năm 1988 đến 1989 và cho Laholms FK từ năm 1993 đến 1998. Ngoài ra, ông cũng từng giữ vai trò trợ lý huấn luyện viên cho Halmstads BK trong hai giai đoạn: từ 1990 đến 1992 và từ 2000 đến 2003.
2.2. Huấn luyện viên Câu lạc bộ
Trong sự nghiệp huấn luyện câu lạc bộ, Janne Andersson đã trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, từ việc dẫn dắt các đội bóng nhỏ đến giành chức vô địch quốc gia.
2.2.1. Halmstads BK
Andersson làm huấn luyện viên trưởng cho Halmstads BK từ năm 2004 đến 2009. Trong thời gian này, đội bóng của ông đã tạo nên một kỳ tích đáng chú ý khi loại gã khổng lồ bóng đá Bồ Đào Nha là Sporting CP khỏi UEFA Cup. Điều này đặc biệt ấn tượng vì Sporting CP đã lọt vào trận chung kết UEFA Cup ngay năm trước đó.
2.2.2. Örgryte IS
Vào tháng 12 năm 2009, Andersson tiếp quản Örgryte IS, một đội bóng thuộc giải hạng hai Superettan vừa bị xuống hạng từ Allsvenskan. Trong suốt thời gian Andersson ở câu lạc bộ, Örgryte phải đối mặt với những vấn đề tài chính nghiêm trọng, cuối cùng dẫn đến việc bị thu hồi giấy phép thi đấu tại Superettan. Andersson đã rời câu lạc bộ chỉ sau một mùa giải đầy khó khăn.
2.2.3. IFK Norrköping
Năm 2011, Andersson được bổ nhiệm làm huấn luyện viên cho IFK Norrköping, đội vừa trở lại giải Allsvenskan sau hai mùa giải ở Superettan. Năm 2015, ông đã dẫn dắt Norrköping giành chức vô địch giải đấu quốc gia lần đầu tiên sau 26 năm. Thành tích này được ấn định sau khi đội bóng của ông đánh bại đương kim vô địch Malmö FF ngay trên sân khách trong trận đấu cuối cùng của mùa giải.
2.3. Huấn luyện viên Đội tuyển Quốc gia Thụy Điển
Nhiệm kỳ của Janne Andersson với đội tuyển quốc gia Thụy Điển được đánh dấu bằng những thành công vang dội tại các giải đấu lớn, nhưng cũng không tránh khỏi những thất bại đáng tiếc.
2.3.1. Bổ nhiệm và Giai đoạn Đầu
Sau màn trình diễn đáng thất vọng của Thụy Điển tại Giải vô địch bóng đá châu Âu 2016, Andersson đã tiếp quản vị trí huấn luyện viên trưởng của Đội tuyển bóng đá quốc gia Thụy Điển vào tháng 6 năm 2016, sau gần bảy năm Erik Hamrén tại vị. Đội tuyển Thụy Điển đã kết thúc ở vị trí cuối bảng tại Euro 2016. Sau khi ngôi sao Zlatan Ibrahimović giã từ đội tuyển, Andersson đã tái cấu trúc đội hình, tập trung vào việc lựa chọn những cầu thủ cao lớn và có thể lực tốt để xây dựng một đội bóng có tổ chức và khả năng phòng ngự vững chắc, ngay cả khi không có những ngôi sao lớn.
2.3.2. FIFA World Cup 2018
Dưới sự dẫn dắt của Andersson, Thụy Điển đã giành quyền tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới lần đầu tiên sau 12 năm. Trong quá trình vòng loại, họ đã loại bỏ những đối thủ mạnh như Đội tuyển bóng đá quốc gia Hà Lan và Đội tuyển bóng đá quốc gia Ý. Cụ thể, trong trận play-off với Ý, Thụy Điển đã giành chiến thắng 1-0 trên sân nhà ở trận lượt đi và cầm hòa 0-0 trên sân khách ở trận lượt về, qua đó giành vé với tổng tỷ số 1-0.
Tại Giải vô địch bóng đá thế giới 2018 ở Nga, Thụy Điển đã có chiến dịch World Cup thành công nhất kể từ năm 1994. Họ đã đứng đầu Bảng F đầy thử thách, vượt qua Đội tuyển bóng đá quốc gia Hàn Quốc, Đội tuyển bóng đá quốc gia México và cả đương kim vô địch thế giới Đội tuyển bóng đá quốc gia Đức. Trong vòng bảng, Thụy Điển đã giành chiến thắng 1-0 trước Hàn Quốc với bàn thắng từ chấm phạt đền của Andreas Granqvist, sau đó thua Đức 1-2 (dù Ola Toivonen đã ghi bàn mở tỷ số, nhưng Marco Reus và Toni Kroos đã ghi bàn cho Đức), và giành chiến thắng thuyết phục 3-0 trước México.
Ở vòng 16 đội, Thụy Điển đã đánh bại Đội tuyển bóng đá quốc gia Thụy Sĩ 1-0 nhờ bàn thắng của Emil Forsberg, qua đó lần đầu tiên lọt vào tứ kết sau 24 năm. Tuy nhiên, hành trình của họ đã dừng lại ở tứ kết khi để thua Đội tuyển bóng đá quốc gia Anh với tỷ số 0-2.
2.3.3. UEFA Euro 2020
Dưới thời Andersson, Thụy Điển đã giành quyền tham dự Giải vô địch bóng đá châu Âu lần thứ sáu liên tiếp, sau khi kết thúc ở vị trí thứ hai sau Đội tuyển bóng đá quốc gia Tây Ban Nha tại Vòng loại giải vô địch bóng đá châu Âu 2020 - Bảng F.
Tại vòng chung kết Euro 2020, Andersson đã dẫn dắt Thụy Điển đứng đầu Giải vô địch bóng đá châu Âu 2020 - Bảng E mà không thua trận nào. Họ hòa 0-0 với Tây Ban Nha, thắng 1-0 trước Đội tuyển bóng đá quốc gia Slovakia và giành chiến thắng 3-2 trước Đội tuyển bóng đá quốc gia Ba Lan, trong đó có bàn thắng quyết định ở phút 90 của Viktor Claesson. Tuy nhiên, đội bóng của Andersson đã bị loại ở vòng 16 đội sau khi để thua Đội tuyển bóng đá quốc gia Ukraina với bàn thắng ở phút 120 của hiệp phụ.
2.3.4. UEFA Nations League
Trong chiến dịch UEFA Nations League 2018-19, Andersson và đội tuyển Thụy Điển đã đứng đầu bảng B của họ, vượt qua Đội tuyển bóng đá quốc gia Nga và Đội tuyển bóng đá quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ, qua đó giành quyền thăng hạng lên UEFA Nations League 2020-21 - Hạng A.
2.3.5. Thất bại Vòng loại World Cup 2022 và Euro 2024
Giai đoạn sau năm 2021 của đội tuyển Thụy Điển dưới thời Andersson đã chứng kiến những thất bại. Thụy Điển đã không thể giành quyền tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới 2022 được tổ chức tại Qatar, sau khi để thua Ba Lan 0-2 trên sân khách trong trận đấu play-off quyết định.
Sau đó, Thụy Điển cũng bị xuống hạng từ UEFA Nations League 2022-23 - Hạng B xuống UEFA Nations League 2024-25 - Hạng C do màn trình diễn kém cỏi, đặc biệt là trận hòa 1-1 trên sân nhà với Đội tuyển bóng đá quốc gia Slovenia đã khiến Thụy Điển mất vị trí ở Hạng B.
Trong Vòng loại giải vô địch bóng đá châu Âu 2024, Thụy Điển tiếp tục gặp phải những thất bại lớn hơn khi chuỗi trận thua trước Đội tuyển bóng đá quốc gia Bỉ và Đội tuyển bóng đá quốc gia Áo đã chấm dứt giấc mơ giành vé tham dự giải đấu. Sau khi Áo đánh bại Đội tuyển bóng đá quốc gia Azerbaijan 1-0 tại Baku, Thụy Điển chính thức không thể vượt qua vòng loại Euro 2024, đây là lần đầu tiên họ vắng mặt kể từ năm 1996.
2.3.6. Từ chức
Sau thất bại trong vòng loại Euro 2024, Janne Andersson đã tuyên bố sẽ từ chức huấn luyện viên trưởng đội tuyển Thụy Điển. Ông chính thức rời vị trí này sau trận đấu cuối cùng của đội tuyển vào ngày 19 tháng 11 năm 2023.
3. Triết lý và Phong cách Huấn luyện
Triết lý huấn luyện của Janne Andersson tập trung vào việc xây dựng một đội bóng có tổ chức chặt chẽ và khả năng phòng ngự vững chắc. Sau khi Zlatan Ibrahimović giã từ đội tuyển, Andersson đã ưu tiên lựa chọn những cầu thủ có thể lực tốt và chiều cao, nhằm tạo ra một tập thể mạnh mẽ về mặt thể chất và kỷ luật chiến thuật. Ông chú trọng vào sự gắn kết của toàn đội và khả năng phòng ngự tập thể, thay vì phụ thuộc vào tài năng cá nhân của các ngôi sao. Phương pháp này đã giúp Thụy Điển trở thành một đối thủ khó chịu, đặc biệt trong các trận đấu loại trực tiếp, nơi sự tổ chức và kỷ luật được đặt lên hàng đầu.
4. Giải thưởng và Vinh danh
Janne Andersson đã đạt được nhiều danh hiệu cùng các câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia, cũng như nhận được các giải thưởng cá nhân danh giá.
4.1. Danh hiệu Đội bóng
- IFK Norrköping
- Allsvenskan: 2015
4.2. Giải thưởng Cá nhân
- Huấn luyện viên xuất sắc nhất Allsvenskan: 2015
- Huấn luyện viên của năm tại Giải thưởng Thể thao Thụy Điển (Idrottsgalan): 2019
Ngoài ra, ông cũng nhận được sự công nhận quốc tế:
- Tháng 7 năm 2016, tạp chí bóng đá FourFourTwo đã xếp Andersson là huấn luyện viên xuất sắc thứ 47 trên thế giới.
- Tháng 11 năm 2018, FourFourTwo tiếp tục vinh danh ông là huấn luyện viên xuất sắc thứ 17 trên thế giới.
5. Thống kê Huấn luyện viên
| Đội | Từ | Đến | Hồ sơ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Số trận | Thắng | Hòa | Thua | Bàn thắng | Bàn thua | Hiệu số | Tỷ lệ thắng (%) | |||
| Thụy Điển | 23 tháng 6 năm 2016 | 19 tháng 11 năm 2023 | 94 | 48 | 15 | 31 | 151 | 97 | +54 | 51.06 |
6. Đời tư
Trong cuộc sống cá nhân, Janne Andersson có một hình mẫu đáng ngưỡng mộ là cựu huấn luyện viên bóng ném Thụy Điển Bengt Johansson. Johansson đến từ cùng khu phố với Andersson, Söndrum, thuộc Halmstad. Điều thú vị là Bengt Johansson từng là giáo viên thể dục của Andersson khi ông còn học tiểu học.