1. Cuộc đời và Bối cảnh
Jacob Estrup sinh ra trong một gia đình có truyền thống và bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình sau khi tiếp quản các điền trang của gia đình, xây dựng nền tảng vững chắc cho vai trò lãnh đạo quốc gia sau này.
1.1. Gia thế và Sinh ra
Jacob Brønnum Scavenius Estrup sinh ngày 16 tháng 4 năm 1825. Ông là con trai của ông Hector Frederik Janson Estrup (1794-1846), một địa chủ và hiệu trưởng tại Học viện Sorø, và bà Jacobine Scavenius (1800-1829). Mẹ ông là con gái của Jacob Brønnum Scavenius (1749-1820), một nhân vật có ảnh hưởng trong giới địa chủ và chính trị Đan Mạch.
1.2. Học vấn và Sự nghiệp ban đầu
Năm 1846, Jacob Estrup thừa kế điền trang Kongsdal ở hạt Holbæk. Sau đó, vào năm 1852, ông tiếp tục mua thêm điền trang Skaføgård ở Randers. Việc sở hữu và quản lý những điền trang lớn này không chỉ mang lại cho ông một nền tảng tài chính vững chắc mà còn cung cấp kinh nghiệm về quản lý và kinh tế, những yếu tố quan trọng định hình sự nghiệp chính trị sau này của ông.
2. Sự nghiệp Chính trị
Sự nghiệp chính trị của Jacob Estrup kéo dài từ vị trí Bộ trưởng Nội vụ, nơi ông để lại dấu ấn sâu sắc trong việc phát triển cơ sở hạ tầng, đến vai trò Thủ tướng và Bộ trưởng Tài chính, nơi ông phải đối mặt với những thách thức kinh tế và chính trị lớn. Giai đoạn cầm quyền của ông nổi bật với "thời kỳ lâm thời", một thời kỳ gây tranh cãi khi chính phủ điều hành bằng các sắc lệnh thay vì thông qua quốc hội.
2.1. Thời kỳ Bộ trưởng Nội vụ
Trong vai trò Bộ trưởng Nội vụ từ ngày 6 tháng 11 năm 1865 đến ngày 22 tháng 9 năm 1869, dưới Nội các Frijs, Estrup đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực đường sắt và cảng biển. Ông đã giành lại quyền kiểm soát các tuyến đường sắt ở Jutland và Funen, vốn đã được nhượng lại cho một tập đoàn của Anh vào năm 1861.
Ông mở rộng mạng lưới đường sắt ở Vendsyssel và xây dựng các tuyến mới từ Skanderborg đến Silkeborg, cũng như dọc theo bờ biển phía tây Jutland đến Esbjerg. Những nỗ lực này đã mang lại cho ông biệt danh "Bộ trưởng Đường sắt". Ngoài ra, Estrup cũng cho xây dựng Cảng Esbjerg, biến nơi đây thành một trung tâm quan trọng cho hoạt động xuất khẩu của Đan Mạch. Tuy nhiên, vào năm 1869, ông buộc phải từ chức khỏi vị trí này do vấn đề sức khỏe.
2.2. Thời kỳ Thủ tướng và Bộ trưởng Tài chính
Vào ngày 11 tháng 6 năm 1875, Jacob Estrup trở thành Chủ tịch Hội đồng (tương đương Thủ tướng) và kiêm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Tài chính, thay thế Christen Andreas Fonnesbech. Đây là một vị trí cực kỳ quan trọng vì Đan Mạch khi đó đang kiệt quệ về kinh tế sau Chiến tranh Schleswig lần thứ hai.
Năm 1877, Estrup không thể nhận được sự ủng hộ của Folketinget cho dự luật ngân sách của mình, một yêu cầu bắt buộc theo Hiến pháp Đan Mạch. Thay vào đó, ông quyết định ban hành dự luật này dưới dạng một luật tạm thời. Hành động này lặp lại nhiều lần trong giai đoạn từ năm 1885 đến năm 1894, đánh dấu sự khởi đầu của "thời kỳ lâm thời" đầy sóng gió. Trong thời gian này, ông phải đối mặt với sự phản đối gay gắt từ các lãnh đạo của đảng Venstre như Christen Berg và Viggo Hørup.
2.3. Thời kỳ Lâm thời (Provisorietiden)
Thời kỳ lâm thời (provisorietidenthời kỳ lâm thờiDanish) từ năm 1885 đến năm 1894 là một giai đoạn đặc biệt trong lịch sử chính trị Đan Mạch, khi chính phủ của Jacob Estrup cai trị bằng các sắc lệnh tạm thời mà không có sự chấp thuận của quốc hội, gây ra nhiều tranh cãi và căng thẳng chính trị sâu sắc.
2.3.1. Bối cảnh và Vận hành các Sắc lệnh Lâm thời
Sau thất bại nặng nề của đảng Højre trong cuộc bầu cử quốc hội Folketinget năm 1884, khi đảng này chỉ giành được 19 trên tổng số 102 ghế, Jacob Estrup đã kiên quyết từ chối từ chức người đứng đầu chính phủ. Không thể đạt được sự đồng thuận của quốc hội cho các luật tài chính hàng năm bắt buộc, ông đã tìm cách vận động sự ủng hộ của Quốc vương Christian IX để ban hành "Luật Tài chính Lâm thời". Những luật này cũng nhận được sự ủng hộ từ Landstinget, một hội đồng nhỏ hơn mà một nửa số thành viên được nhà vua lựa chọn.
Lý do chính khiến Quốc vương đồng ý với chín luật tạm thời hàng năm như vậy là vì cả Quốc vương và Estrup đều tin tưởng vào việc xây dựng bức tường phòng thủ Copenhagen (Københavns befæstningbức tường phòng thủ CopenhagenDanish), còn được biết đến với tên gọi "VestencientenVestencientenDanish", được xây dựng từ năm 1888 đến năm 1892. Họ xem công trình này là cực kỳ cần thiết cho an ninh quốc gia, và việc thông qua ngân sách cho nó mà không cần sự đồng ý của Folketinget trở thành ưu tiên hàng đầu.
2.3.2. Hạn chế Quyền Dân chủ
Vào ngày 21 tháng 10 năm 1885, một vụ ám sát Jacob Estrup đã không thành công. Đáp lại, Estrup đã nhanh chóng ban hành một loạt luật nhằm hạn chế các quyền tự do cơ bản của công dân. Các đạo luật này bao gồm việc kiểm soát chặt chẽ hơn đối với báo chí, hạn chế quyền sở hữu vũ khí, và mở rộng đáng kể quyền hạn của lực lượng cảnh sát.
Những biện pháp này đã bị giới phê bình và các đảng đối lập coi là hành động lạm dụng quyền lực, gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền tự do báo chí, quyền tự do cá nhân và các nguyên tắc dân chủ tại Đan Mạch. Điều này càng làm gia tăng sự căng thẳng giữa chính phủ và quốc hội, đồng thời khơi dậy làn sóng phản đối mạnh mẽ trong công chúng về việc chính phủ đi chệch khỏi con đường dân chủ.
2.4. Từ chức Thủ tướng và Ảnh hưởng sau đó
Vào năm 1894, sau gần hai thập kỷ cầm quyền và nhiều năm đối đầu gay gắt với quốc hội, một thỏa hiệp đã đạt được giữa đảng Venstre và đảng Højre của Estrup, cho phép dự luật ngân sách được thông qua. Sau sự kiện này, Jacob Estrup đã từ chức Thủ tướng vào ngày 7 tháng 8 năm 1894. Mặc dù không còn giữ bất kỳ chức vụ bộ trưởng nào trong các chính phủ tương lai, ông vẫn duy trì ảnh hưởng đáng kể đối với các nội các kế nhiệm được thành lập bởi đảng Højre, tiếp tục định hình chính sách Đan Mạch từ hậu trường.
3. Đời tư
Jacob Estrup kết hôn vào năm 1857 với bà Regitze Holsten-Charisius (1831-1896), con gái của ông Adam Christopher Holsten-Charisius. Họ có sáu người con. Về danh hiệu, ông được trao tặng Huân chương Voi vào năm 1878, một trong những huân chương cao quý nhất của Đan Mạch, cùng với cấp bậc Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Dannebrog và danh hiệu Dannebrogsmand.
4. Qua đời
Jacob Estrup qua đời vào đêm Giáng sinh, ngày 24 tháng 12 năm 1913, tại điền trang Kongsdal. Ông được an táng tại Nhà thờ Undløse.
5. Đánh giá và Di sản
Sự nghiệp chính trị của Jacob Estrup để lại một di sản phức tạp, với những đóng góp đáng kể cho cơ sở hạ tầng quốc gia nhưng cũng gắn liền với giai đoạn "thời kỳ lâm thời" gây tranh cãi, làm dấy lên những cuộc tranh luận gay gắt về bản chất của nền dân chủ Đan Mạch.
5.1. Đánh giá Tích cực
Mặc dù là một nhân vật gây chia rẽ, Estrup vẫn được ghi nhận với những đóng góp quan trọng trong việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng Đan Mạch. Vai trò của ông với tư cách "Bộ trưởng Đường sắt" đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của mạng lưới giao thông quốc gia, giúp kết nối các vùng miền và tăng cường hiệu quả kinh tế. Việc xây dựng và phát triển Cảng Esbjerg dưới thời ông cũng là một thành tựu lớn, biến cảng này thành một trung tâm xuất khẩu huyết mạch, đóng góp vào sự phát triển thương mại của đất nước. Những chính sách này được xem là nền tảng cho sự phát triển kinh tế và công nghiệp của Đan Mạch trong giai đoạn cuối thế kỷ 19.
5.2. Phê bình và Tranh cãi
Phần lớn các phê bình và tranh cãi xoay quanh Jacob Estrup tập trung vào "thời kỳ lâm thời" (provisorietidenthời kỳ lâm thờiDanish). Việc ông từ chối từ chức sau thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử năm 1884, cùng với việc sử dụng các sắc lệnh lâm thời để điều hành đất nước mà không có sự chấp thuận của quốc hội, đã bị nhiều người coi là hành vi độc đoán và đi ngược lại nguyên tắc dân chủ. Hành động này đã làm suy yếu quyền lực của Folketinget và gây ra một cuộc khủng hoảng hiến pháp kéo dài.
Đặc biệt, việc ông ban hành các đạo luật hạn chế quyền tự do báo chí, quyền sở hữu vũ khí và mở rộng quyền hạn của cảnh sát sau vụ ám sát hụt vào năm 1885 đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt. Những đạo luật này bị coi là vi phạm nghiêm trọng quyền tự do công dân và làm gia tăng tính độc tài của chính phủ. Các nhà phê bình lập luận rằng Estrup đã đặt lợi ích chính trị và quan điểm cá nhân lên trên các nguyên tắc dân chủ và quyền hiến định của người dân, để lại một vết đen trong lịch sử dân chủ Đan Mạch.
6. Tác động
Di sản chính trị của Jacob Estrup và tác động của ông đối với xã hội Đan Mạch là vô cùng sâu sắc và phức tạp. Giai đoạn cầm quyền của ông, đặc biệt là "thời kỳ lâm thời", đã định hình lại cuộc tranh luận về quyền lực giữa chính phủ và quốc hội, cũng như vai trò của quốc vương trong hệ thống chính trị.
Thời kỳ này đã làm nổi bật những căng thẳng nội tại trong hệ thống dân chủ Đan Mạch non trẻ và thúc đẩy các đảng phái chính trị phải nhìn nhận lại vai trò của mình trong việc đảm bảo sự cân bằng quyền lực. Mặc dù các chính sách đàn áp và độc đoán của Estrup trong giai đoạn đó đã bị chỉ trích gay gắt, chúng cũng vô tình củng cố ý chí của phe đối lập và người dân trong việc đấu tranh cho một nền dân chủ nghị viện mạnh mẽ hơn. Về lâu dài, các hành động của Estrup đã góp phần vào việc xác lập một cách rõ ràng hơn ranh giới quyền lực và củng cố nguyên tắc dân chủ nghị viện tại Đan Mạch, nơi quyền lực thực sự nằm trong tay quốc hội và chính phủ chịu trách nhiệm trước người dân.