1. Tổng quan
Gottlieb Duttweiler (sinh ngày 15 tháng 8 năm 1888 - mất ngày 8 tháng 6 năm 1962) là một doanh nhân và chính khách người Thụy Sĩ, người sáng lập chuỗi cửa hàng tạp hóa Migros và đảng Liên minh Độc lập (Landesring der UnabhängigenLiên minh Độc lậpGerman, LDU). Ông được biết đến với tầm nhìn tiên phong trong kinh doanh và cam kết sâu sắc với các giá trị xã hội, đặc biệt là thông qua việc chuyển đổi Migros thành một hợp tác xã thuộc sở hữu của khách hàng. Duttweiler đã loại bỏ các trung gian để cung cấp hàng hóa thiết yếu với giá cả phải chăng cho người tiêu dùng, đồng thời yêu cầu Migros đóng góp một phần đáng kể lợi nhuận vào các hoạt động văn hóa, thể thao và giáo dục, bao gồm việc thành lập các trường học câu lạc bộ Migros và Công viên im Grüene. Trong sự nghiệp chính trị, ông là người ủng hộ mạnh mẽ quyền bầu cử của phụ nữ ở Thụy Sĩ, thể hiện cam kết của mình đối với sự tiến bộ xã hội và dân chủ. Di sản của ông tiếp tục được duy trì thông qua Viện Gottlieb Duttweiler và Giải thưởng Gottlieb Duttweiler, phản ánh ảnh hưởng lâu dài của ông đối với nền kinh tế và xã hội Thụy Sĩ.
2. Cuộc đời và sự nghiệp
Gottlieb Duttweiler đã trải qua một hành trình đáng chú ý từ một doanh nhân đầy tham vọng đến một nhân vật có ảnh hưởng trong chính trị và xã hội Thụy Sĩ, với việc thành lập Migros và mô hình hợp tác xã độc đáo của nó là trung tâm trong sự nghiệp của ông.
2.1. Thời thơ ấu và bối cảnh
Gottlieb Duttweiler sinh ra tại Zürich, Thụy Sĩ vào ngày 15 tháng 8 năm 1888.
2.2. Thành lập Migros
Năm 1925, Duttweiler khởi nghiệp với năm chiếc xe tải, đặt nền móng cho chuỗi cửa hàng tạp hóa Migros. Bí quyết thành công ban đầu của ông là loại bỏ các trung gian, trực tiếp đưa các mặt hàng thiết yếu đến tay người tiêu dùng. Phương pháp này cho phép Migros cung cấp sản phẩm với giá thấp hơn đáng kể so với các nhà bán lẻ truyền thống. Ban đầu, nhiều nhà sản xuất đã tẩy chay Migros do mô hình kinh doanh đột phá này. Để đối phó, Duttweiler đã quyết định tự sản xuất hoặc đóng gói những sản phẩm còn thiếu, đảm bảo nguồn cung liên tục cho khách hàng. Nhờ đó, Migros nhanh chóng phát triển và trở thành một trong những chuỗi cửa hàng tạp hóa hàng đầu tại Thụy Sĩ.
2.3. Mô hình hợp tác xã và tác động xã hội của Migros
Vào năm 1941, Gottlieb Duttweiler và vợ ông, Adele Duttweiler, đã thực hiện một bước đi mang tính cách mạng bằng cách chuyển giao quyền sở hữu Migros cho khách hàng, biến nó thành một hợp tác xã. Đây là một quyết định mang tính đột phá, nhằm đảm bảo rằng lợi nhuận của công ty sẽ phục vụ lợi ích cộng đồng thay vì chỉ tập trung vào lợi ích cổ đông. Duttweiler cũng quy định rằng Migros phải đóng góp một phần trăm lợi nhuận (từ tổng doanh thu thực tế) vào các hoạt động văn hóa, thể thao và sở thích. Điều này đã dẫn đến việc thành lập các trường học câu lạc bộ Migros (Migros-club-schools) và nhiều khóa học ngoại khóa khác, cung cấp cơ hội học tập và phát triển cho hàng ngàn người dân Thụy Sĩ. Ông cũng khởi xướng việc xây dựng Công viên im Grüene (còn gọi là Dutti-Park) tại địa điểm mà sau này là Viện Gottlieb Duttweiler, một không gian xanh công cộng phục vụ cộng đồng.
2.4. Đa dạng hóa kinh doanh
Gottlieb Duttweiler không ngừng mở rộng hoạt động kinh doanh của mình, đa dạng hóa Migros thành một tập đoàn lớn mạnh. Năm 1949, ông tham gia vào câu lạc bộ sách cũ Buchclub Ex LibrisBuchclub Ex LibrisGerman, sau đó được sáp nhập vào tập đoàn Migros vào năm 1956. Để hỗ trợ hoạt động vận chuyển hàng hóa, Reederei Zürich AG có trụ sở tại Zürich đã đặt hàng đóng tàu chở hàng `Adele` tại xưởng đóng tàu H. C. Stülcken SohnH. C. Stülcken SohnGerman ở Hamburg, Đức. Con tàu được hạ thủy vào ngày 15 tháng 7 năm 1952 tại Hamburg và được đặt tên bởi Adele Duttweiler, vợ của Gottlieb Duttweiler, thay mặt cho Liên đoàn Hợp tác xã Migros (Migros GenossenschaftsbundLiên đoàn Hợp tác xã MigrosGerman). Đến năm 1958, ông thành lập Ngân hàng Migros (Migros Bank), mở rộng dịch vụ tài chính cho khách hàng của Migros.
2.5. Hoạt động chính trị
Ngoài sự nghiệp kinh doanh, Duttweiler còn là một nhân vật chính trị năng động. Vào ngày 30 tháng 12 năm 1936, ông thành lập đảng chính trị Liên minh Độc lập (Landesring der UnabhängigenLiên minh Độc lậpGerman), nhằm đại diện cho lợi ích của người tiêu dùng và các nhóm độc lập trong xã hội. Duttweiler là một người ủng hộ mạnh mẽ quyền bầu cử của phụ nữ ở Thụy Sĩ. Theo truyền thuyết của Migros, ngay từ năm 1925, Duttweiler đã nhận ra nhu cầu của phụ nữ. Sau một cuộc tranh chấp gay gắt giữa Migros mới thành lập và các nhà bán lẻ truyền thống, Duttweiler đã coi những nhà bán lẻ này là "kẻ thù của phụ nữ" do họ bán sản phẩm với giá quá cao. Kết quả là, nhiều người cha trong gia đình đã tẩy chay ông, nhưng các bà nội trợ vẫn bí mật mua sắm tại các cửa hàng của ông, cho thấy sự ủng hộ thầm lặng của họ đối với mô hình kinh doanh của Migros.
3. Đời tư
Gottlieb Duttweiler kết hôn với Adele Duttweiler, người đã cùng ông chia sẻ tầm nhìn và hỗ trợ các dự án của ông. Để đảm bảo tương lai của chuỗi Migros hoạt động như một hợp tác xã theo đúng điều lệ thành lập, Gottlieb và Adele Duttweiler đã cùng nhau thành lập Quỹ Adele và Gottlieb Duttweiler (Adele und Gottlieb Duttweiler StiftungQuỹ Adele và Gottlieb DuttweilerGerman). Quỹ này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì các nguyên tắc và giá trị mà họ đã xây dựng cho Migros.
4. Cái chết và di sản
Gottlieb Duttweiler qua đời tại Zürich vào ngày 8 tháng 6 năm 1962. Cái chết của ông đã để lại một di sản to lớn, không chỉ trong lĩnh vực kinh doanh mà còn trong các hoạt động xã hội và nghiên cứu. Để tưởng nhớ và tiếp nối tầm nhìn của ông, hai tổ chức quan trọng đã được thành lập sau khi ông qua đời: Viện Gottlieb Duttweiler và Giải thưởng Gottlieb Duttweiler.
4.1. Viện Gottlieb Duttweiler
Viện Gottlieb Duttweiler (GDI) được thành lập sau khi ông qua đời và có trụ sở tại Rüschlikon. Viện này là một trung tâm tư duy và nghiên cứu độc lập, tập trung vào các vấn đề liên quan đến thương mại, xã hội và văn hóa. Mục đích của GDI là tiếp tục tinh thần tiên phong của Duttweiler bằng cách khám phá các xu hướng mới, tổ chức các cuộc thảo luận và cung cấp nền tảng cho việc trao đổi ý tưởng về tương lai của xã hội và kinh tế.
4.2. Giải thưởng Gottlieb Duttweiler
Để vinh danh những đóng góp xuất sắc trong việc định hình xã hội và kinh tế, Giải thưởng Gottlieb Duttweiler đã được trao tặng từ năm 1970. Giải thưởng này công nhận những cá nhân hoặc tổ chức có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của xã hội và có tư duy vượt trội. Các nhân vật lịch sử nổi bật đã từng nhận giải bao gồm cựu Tổng thống Séc Václav Havel và cựu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Kofi Annan. Đặc biệt, vào năm 2019, giải thưởng này đã được trao cho IBM Watson, một hệ thống trí tuệ nhân tạo, thể hiện sự công nhận đối với những đổi mới mang tính cách mạng trong kỷ nguyên kỹ thuật số.
5. Ảnh hưởng
Gottlieb Duttweiler đã để lại một ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài đối với xã hội và kinh tế Thụy Sĩ thông qua mô hình kinh doanh độc đáo, triết lý hợp tác xã và các hoạt động đóng góp xã hội của mình. Việc ông loại bỏ trung gian và tự sản xuất sản phẩm đã cách mạng hóa ngành bán lẻ, giúp hàng hóa thiết yếu trở nên dễ tiếp cận và phải chăng hơn cho người dân, đặc biệt là các bà nội trợ và tầng lớp lao động. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần vào công bằng xã hội bằng cách giảm gánh nặng chi phí sinh hoạt.
Việc chuyển đổi Migros thành một hợp tác xã và cam kết đóng góp lợi nhuận vào các hoạt động văn hóa, giáo dục và thể thao là minh chứng cho tầm nhìn của Duttweiler về một doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội. Các trường học câu lạc bộ Migros đã cung cấp cơ hội học tập suốt đời cho hàng triệu người, nâng cao trình độ dân trí và kỹ năng cho cộng đồng. Công viên im Grüene là một ví dụ điển hình về việc doanh nghiệp trả lại giá trị cho xã hội, tạo ra không gian công cộng xanh mát và hữu ích.
Trong lĩnh vực chính trị, việc thành lập đảng Liên minh Độc lập và sự ủng hộ kiên định của ông đối với quyền bầu cử của phụ nữ đã góp phần thúc đẩy dân chủ và tiến bộ xã hội ở Thụy Sĩ. Duttweiler đã chứng tỏ rằng kinh doanh và trách nhiệm xã hội có thể song hành, và rằng một doanh nghiệp có thể thành công trong khi vẫn phục vụ lợi ích rộng lớn hơn của cộng đồng. Di sản của ông tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các mô hình kinh doanh bền vững và có đạo đức, khẳng định vai trò của doanh nghiệp trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.