Coluccio Salutati

1.1. Thời thơ ấu và Gia đình

Coluccio Salutati sinh ngày 16 tháng 2 năm 1331 tại Stignano, một thị trấn nhỏ gần Buggiano (nay thuộc tỉnh Pistoia, Toscana). Một số học giả, dựa trên các bức thư mà Salutati viết về tuổi của mình, cho rằng ông sinh năm 1332. Gia đình ông đã phải sống lưu vong ở Bologna sau một cuộc đảo chính của phe Ghibelline tại Buggiano. Sau này, khi Buggiano trở thành một phần an toàn hơn của Cộng hòa Florence, gia đình ông đã trở về quê hương.

1.2. Giáo dục và Ảnh hưởng ban đầu

Salutati đã theo học tại Bologna, nơi cha ông đang sống lưu vong. Trong quá trình học tập và theo đuổi các nghiên cứu văn học của mình, ông đã tiếp xúc với các nhà nhân văn chủ nghĩa Florence như Boccaccio và Francesco Nelli. Ông là một người ngưỡng mộ và thường xuyên trao đổi thư từ với Petrarch, một trong những nhà nhân văn chủ nghĩa vĩ đại nhất thời bấy giờ, người có ảnh hưởng sâu sắc đến sự hình thành tư tưởng và niềm đam mê của Salutati đối với văn hóa cổ điển.

2.1. Các chức vụ ban đầu

Sau khi trở về Buggiano, Salutati bắt đầu sự nghiệp của mình với tư cách là một công chứng viên và tiếp tục các nghiên cứu văn học. Ông đã có cơ hội đi nhiều thành phố ở Ý trong vai trò này. Năm 1367, Coluccio được bổ nhiệm làm thư ký trưởng của Todi, một thành phố thuộc Lãnh thổ Giáo hoàng. Từ năm 1368 đến 1370, ông theo thư ký Giáo hoàng Francesco Bruni đến Rome và làm trợ lý trong Giáo triều La Mã của Giáo hoàng Urban V, người vừa trở về từ Avignon. (Giáo hoàng Avignon kéo dài từ năm 1305 đến 1367).

Năm 1370, thông qua các mối quan hệ của mình trong giáo triều, ông được bổ nhiệm làm thư ký trưởng của thành phố Lucca hùng mạnh ở Toscana. Tuy nhiên, ông nhanh chóng mất chức vụ này do những cuộc đấu tranh nội bộ ở đó.

2.2. Thư ký trưởng Cộng hòa Florence

Năm 1374, Coluccio nhận một cuộc bổ nhiệm tại Florence và năm sau, ông được bổ nhiệm làm Thư ký trưởng Florence, vị trí quan trọng nhất trong bộ máy hành chính của Cộng hòa Florence. Ông giữ chức vụ này từ năm 1375 cho đến khi qua đời vào năm 1406.

3.1. Sự phục hồi Học vấn Cổ điển

Là một nhà văn và nhà hùng biện tài năng, Coluccio đã dựa nhiều vào truyền thống cổ điển và phát triển một phong cách văn xuôi mạnh mẽ dựa trên tiếng Latinh của Virgil và Cicero. Salutati viết: "Tôi luôn tin rằng tôi phải bắt chước cổ đại không chỉ để tái tạo nó, mà là để tạo ra cái gì đó mới". Theo nghĩa này, quan điểm của ông về chủ nghĩa nhân văn rộng lớn hơn so với chủ nghĩa cổ vật của thế hệ các nhà nhân văn chủ nghĩa mà ông đã nuôi dưỡng.

Ông đã dành phần lớn tiền lương của mình để tích lũy một bộ sưu tập 800 cuốn sách, chỉ ít hơn một chút so với người cùng thời Niccolò de' Niccoli. Ông cũng theo đuổi các bản thảo cổ điển và đã có một số khám phá quan trọng. Quan trọng nhất là việc tìm thấy bộ Thư gửi bạn bè (Epistulae ad Familiares) bị thất lạc của Cicero, trong đó cho thấy Cicero là một người bảo vệ tự do cộng hòa. Sau khi đọc các bức thư này, Salutati đã ca ngợi cuộc sống công dân mà Cicero đã ủng hộ và chỉ trích Caesar là một kẻ độc tài và phản bội đã hủy hoại cuộc sống công dân. Lập luận này đã được Leonardo Bruni tiếp nối và có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành quan điểm về con người và lịch sử theo chủ nghĩa cộng hòa ở Florence. Coluccio cũng đã thực hiện các nghiên cứu quan trọng về lịch sử, liên kết nguồn gốc của Florence không phải với Đế quốc La Mã mà với Cộng hòa La Mã.

3.2. Thúc đẩy Học thuật và Giáo dục

Salutati đã tích cực thúc đẩy công việc của các nhà nhân văn trẻ tuổi như Gian Francesco Poggio Bracciolini, Niccolò de' Niccoli, Leonardo Bruni và Pier Paolo Vergerio.

Ông cũng mời học giả Byzantine Manuel Chrysoloras đến Florence vào năm 1397 để giảng dạy một trong những khóa học tiếng Hy Lạp đầu tiên kể từ khi Đế quốc La Mã sụp đổ. Sau thời Boethius, rất ít người phương Tây nói hoặc đọc tiếng Hy Lạp. Nhiều tác phẩm khoa học và triết học Hy Lạp cổ đại không có bản dịch tiếng Latinh. Vào thời của Salutati, một số văn bản Latinh của Aristotle đã đến châu Âu thông qua Hồi giáo Tây Ban Nha và Sicily. Tuy nhiên, những văn bản này đã được dịch từ tiếng Ả Rập, chứ không phải trực tiếp từ tiếng Hy Lạp. Bằng cách đưa Chrysoloras đến Florence, Salutati đã giúp một nhóm học giả chọn lọc (bao gồm Bruni và Vergerio) có thể đọc Aristotle và Plato bằng tiếng Hy Lạp cổ đại gốc. Ông cũng áp dụng các biểu hiện tiếng Latinh cổ điển vào việc soạn thảo các văn bản công.

4.1. Các tác phẩm chính

Các tác phẩm tiêu biểu của Salutati bao gồm:

• De saeculo et religione (1381)
• De fato, fortuna et casu (1393-1399)
• De nobilitate legum et medicinae (1399)
• De tyranno (Về bạo chúa) (khoảng 1400): Tác phẩm này được cho là lấy cảm hứng từ Gian Galeazzo Visconti. Mặc dù là một người cộng hòa, Salutati vẫn là người ủng hộ một quân chủ phổ quát mang tính tiên tri như Dante đã đề xuất. Tác phẩm này thường được coi là tiền thân của Quân vương của Niccolò Machiavelli.
• Invectiva (1403)
• De laboribus Herculis (Về những gian khổ của Hercules): Đây là tác phẩm cuối cùng của ông, nhưng chưa hoàn thành.

4.2. Triết học và Tư tưởng Chính trị

Salutati là một người nhiệt thành truyền bá tư tưởng chủ nghĩa nhân văn và chủ nghĩa cộng hòa. Ông nhấn mạnh rằng con người không thể tồn tại đơn độc và chỉ khi được gắn kết với nhau thông qua tinh thần công dân, con người mới có thể thực sự là chính mình. Ông đã nỗ lực nâng cao ý thức công dân trong cộng đồng.

Vào đầu những năm 1380, khi Cái chết Đen tàn phá Florence và gây ra sự hỗn loạn, ông đã kêu gọi người dân không bỏ rơi thành phố, nhấn mạnh rằng "bỏ rơi tổ quốc trong thời khắc nguy nan" là hành động "không chính đáng, không dũng cảm, không tiết chế và không sáng suốt".

Ông biện minh cho cuộc đấu tranh của Florence chống lại chế độ quân chủ Milan là cuộc chiến của những người tự do chống lại chế độ chuyên chế. Quan điểm của ông là tự do là người thầy của đức hạnh và mẹ của luật pháp; chỉ thông qua tự do, đức hạnh và khả năng của con người mới có thể được nâng cao một cách trọn vẹn, và chỉ dưới một nền pháp luật đảm bảo tự do, lợi ích công cộng mới được bảo tồn. Ông tự hào rằng Florence là "Tiểu La Mã", là hậu duệ của Cộng hòa La Mã, và tự do là "di sản được thừa hưởng từ tổ tiên". Ông tuyên bố rằng "bất cứ ai tự cho mình là người cai trị" đều "không khác gì tự thừa nhận mình đang phạm một tội ác lớn". Những lập luận này đã tạo ra tiếng vang lớn, đến mức Gian Galeazzo Visconti đã than thở và thậm chí mưu sát ông.

Tuy nhiên, tư tưởng của Salutati đã có sự phát triển đáng chú ý. Mặc dù cả đời ông thuyết giảng về tự do và lý tưởng cộng hòa, nhưng vào khoảng năm 1400, khi Florence đối mặt với nguy cơ thất bại trong cuộc chiến với Milan, ông đã chấp nhận một phần chế độ chuyên chế như một giải pháp cho thực trạng chính trị đương thời. Ông cho rằng "việc những người tài giỏi hơn nên cai trị là lẽ tự nhiên" và thậm chí còn nói: "Ôi, Cicero, nếu trong thời đại của bạn có một quân chủ tồn tại, có lẽ bạn đã không trải qua nội chiến và sự hỗn loạn lớn đến vậy". Ông đã phục hồi hình ảnh của Caesar, cho rằng Caesar đã mang lại hòa bình và ổn định cho Cộng hòa La Mã bằng cách chấm dứt nội chiến. Theo ông, trong bối cảnh xung đột và chia rẽ nghiêm trọng đe dọa sự an nguy của cộng đồng, Caesar đã phục hồi hòa bình và trật tự công cộng. Ông thậm chí còn nói rằng ngoài lòng nhân từ và công lý của kẻ chinh phục (Caesar), người ta "không thể hình dung ra bất kỳ hy vọng nào mang lại kết quả tốt đẹp" cho Cộng hòa La Mã vào giai đoạn cuối. Sự thay đổi quan điểm này cho thấy sự phức tạp trong tư tưởng của Salutati, khi ông cố gắng dung hòa lý tưởng cộng hòa với nhu cầu thực tiễn về ổn định và trật tự trong thời kỳ khủng hoảng.

7.1. Đánh giá của Đương thời

Trong suốt cuộc đời mình, Salutati đã nhận được sự kính trọng và ngưỡng mộ từ những người cùng thời. Biệt danh "Con khỉ của Cicero" (Scimmia di Cicerone_{Con khỉ của Cicero}^Italian) là minh chứng cho sự tinh tế trong phong cách Latinh của ông. Gian Galeazzo Visconti, Công tước Milan và là đối thủ chính của Florence, đã công nhận tài năng ngoại giao của ông khi nói rằng một lá thư của Salutati có thể "gây ra nhiều thiệt hại hơn một ngàn kỵ binh Florence". Các nhà nhân văn trẻ tuổi từ khắp Ý đã gọi ông là "người thầy tinh thần" của họ, và một nhân vật đương thời đã ca ngợi ông là "bậc masterful hùng biện đã hồi sinh tất cả các thiên tài thi ca cổ đại".

7.2. Ảnh hưởng Hậu thế

Tư tưởng của Salutati đã ăn sâu vào khắp nước Ý thông qua các học trò của ông như Leonardo Bruni và Poggio Bracciolini. Đặc biệt, tác phẩm De tyranno của ông được coi là có ảnh hưởng lớn đến Quân vương của Niccolò Machiavelli, một trong những tác phẩm kinh điển về triết học chính trị. Vào thời của ông, lý tưởng Phục hưng về sự hồi sinh của thế giới cổ đại đã trở thành một giá trị không thể đảo ngược của thời đại. Nhờ những nỗ lực của Salutati, Florence đã thực sự trở thành thủ đô trí tuệ của thời Phục hưng.

7.3. Tưởng niệm và Ghi nhớ

Để ghi nhận những đóng góp to lớn của ông, thành phố Florence đã chi 250 florin để tổ chức tang lễ cho Salutati vào năm 1406. Điều này là một minh chứng cho sự trân trọng mà chính phủ Florence dành cho ông, một người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự thịnh vượng và phát triển văn hóa của Cộng hòa.